Je leefstijl kan je lever redden
Artsen luiden de noodklok: onze levers worden vetter en vetter. Dat komt door wat we eten, omdat we te weinig bewegen, veel alcohol drinken, vaker overgewicht hebben… Kortom, door onze leefstijl. Lees hier of jij ook risico loopt op leververvetting, en wat daarvan de risico’s zijn.
De lever is een bijzonder belangrijk orgaan. Het heeft een centrale rol in de stofwisseling en helpt om schadelijke stoffen die je binnenkrijgt af te breken. Elke minuut opnieuw stroomt er anderhalve liter bloed door de lever. Dit orgaan functioneert als een soort portier: de lever checkt en filtert het bloed. Nuttige voedingsstoffen mogen door naar de rest van de lichaam, gifstoffen worden eruit gehaald en afgebroken. Bij gifstoffen kun je denken aan alcohol en medicijnen. De lever slaat ook voorraadjes van vitamines op, en er worden eiwitten en vetten aangemaakt. Kortom: voor een goede gezondheid is de lever echt onontbeerlijk.
Hoe wordt een lever vet?
Je kent misschien wel de ganzenlever (foie gras), de omstreden delicatesse waarvoor ganzen worden gedwongen om te veel te eten, zodat hun lever opzwelt en vet wordt. Na de slacht van de gans wordt die vette lever geserveerd als luxe hapje. Slecht nieuws: wat er met de ganzenlever gebeurt, kan ook gebeuren in de mens. Door te veel te eten en bij overgewicht wordt onze lever vetter en vetter. Andere veelvoorkomende oorzaken van leververvetting zijn diabetes type 2, het metabool syndroom en chronisch alcoholgebruik.
Wat merk je van leververvetting?
De lever is een uniek orgaan: het kan zich heel goed herstellen en groeit zelfs weer aan als er een deel van de lever weggehaald wordt. Omdat het zo’n sterk orgaan is, merk je meestal pas in een laat stadium dat de lever niet meer goed functioneert. Je voelt in eerste instantie dus niets, of niet zoveel, van leververvetting. Sommige mensen voelen zich moe, of hebben wat pijn rechtsboven in de buik. Maar de meeste mensen hebben geen idee dat hun lever aan het vervetten is. Het wordt vaak per toeval ontdekt, bijvoorbeeld bij een echo van de bovenbuik, of door afwijkingen in het bloed. Men noemt leververvetting daarom ook wel eens een sluipmoordenaar. Als je overgewicht hebt, diabetes type 2 hebt en/of veel alcohol drinkt, zou je je huisarts kunnen vragen om een controle van de lever.
Wat zijn de gevolgen?
Als de lever vetter en vetter wordt, kan het zijn nuttige werk minder goed doen. Bovendien loop je bij een vervette lever meer risico op ontsteking van de lever (hepatitis). Dat gebeurt bij ongeveer 1 op de 5 mensen met leververvetting. Door zo’n ontsteking kunnen littekens ontstaan, waardoor de lever blijvend beschadigd raakt. Dit noem je levercirrose. Als de levercirrose zeer ernstig is, kan de lever niet meer functioneren. Een levertransplantatie is dan nog de enige oplossing. Bij leververvetting is er ook een groter risico op leverkanker.
Wat kun je eraan doen?
We hebben geluk dat onze lever zo’n sterk orgaan is. Als je gezond gaat leven, kan de lever zich in de meeste gevallen herstellen en neemt de hoeveelheid vet af. Gezond leven betekent: veel bewegen, gezond eten en afvallen als je overgewicht hebt. Vooral koolhydraten, dus suikers en zetmeel, maken de lever vetter. Probeer suikers dus zoveel mogelijk te laten staan en probeer eventueel een koolhydraatbeperkt dieet. Alcohol minderen is zeer zeker aan te raden, en dat geldt helemaal als je last hebt van hepatitis. Er bestaat eigenlijk geen gezonde hoeveelheid alcohol, dus het beste is om helemaal niet te drinken. Als je toch wil drinken, beperk dit dan tot maximaal 1 glas per dag en drink niet elke dag. Er zijn (nog) geen medicijnen tegen leververvetting: de sleutel tot herstel ligt dus helemaal in eigen hand. Natuurlijk kun je daarbij wel hulp inschakelen, bijvoorbeeld van je huisarts, een diëtist of leefstijlcoach. Gebruik die hulp zeker, en werk samen aan een gezonde leefstijl. Het is van cruciaal belang voor een gezonde lever.
