Wat is monk fruit?

Monk fruit is een kleine, ronde vrucht uit de bergen van Zuid-China en wordt daar 'Luo han guo' (LHG) genoemd. Het groeit aan een komkommerachtige plant die officieel Siraitia grosvenorii heet. Een rijpe monk fruit is eetbaar en smaakt heel zoet. Dat is dankzij de zogenoemde mogrosides die erin zitten. Deze zoetstoffen komen ook terecht in het extract dat van het sap van monk fruit gemaakt wordt. Het sap wordt verkregen door de schil en zaden van de vrucht te verwijderen en daarna de vrucht te pletten. Juist dat extract wordt in de Verenigde Staten al jaren gebruikt als zoetstof. Het zit al in dranken, ijs, zuivel, sportvoeding, snoep, koek en gebak.

150-200 keer zoeter dan suiker

Monk fruit extract levert – net als stevia - geen calorieën, maar smaakt wel heel zoet. De zoetkracht is 150 tot 200 keer groter dan die van suiker. Dat is maar ietsje minder dan de zoetkracht van stevia extract: dat smaakt 200 tot 300 keer zo zoet als suiker. Er is dus maar weinig monk fruit extract nodig om iets te zoeten. De Amerikaanse Voedsel- en Warenautoriteit - de U.S. Food and Drug Administration - vindt monk fruit extract al sinds 2010 veilig. Ook in Canada, China en Japan is het inmiddels toegelaten als zoetstof. In Europa is het nog wachten op het veiligheidsoordeel van EFSA. Zodra dat positief uitvalt, is het een kwestie van tijd voordat ook hier ook de eerste met monk fruit extract gezoete producten in de schappen zullen verschijnen.

Natuurlijke intensieve zoetstoffen

Monk fruit hoort net als stevia tot de intensieve zoetstoffen (zie tabel). Dat zijn zoetstoffen die geen of nauwelijks calorieën leveren, maar wel heel zoet smaken. Ze zijn tientallen, honderden of duizenden keren zoeter dan eenzelfde hoeveelheid suiker. De meeste intensieve zoetstoffen worden kunstmatig in een fabriek gemaakt. Maar er zijn ook een paar natuurlijke. In Nederland zijn op dit moment drie natuurlijke intensieve zoetstoffen toegelaten:

• Stevia. De bekendste natuurlijke zoetstof. Officieel heet dit steviolglycosiden (E960). Deze natuurlijke intensieve zoetstof wordt gewonnen uit de steviaplant.
• Thaumatine (E957), dat gewonnen wordt uit zaden van een boom
• Neohesperidine-DC (E959), dat gewonnen wordt uit sinaasappelschil

Veiligheid van zoetstoffen

Naast deze drie natuurlijke intensieve zoetstoffen zijn er ook acht kunstmatige intensieve zoetstoffen toegelaten in Nederland (zie tabel). De meest bekende zijn aspartaam, sacharine en cyclamaat. Je vindt ze in light frisdrank, light zuivelproducten, kauwgom, light jam, zoetjes en tal van andere voedingsmiddelen. Vaak zitten er combinaties van verschillende intensieve zoetstoffen in, om eventuele bijsmaken te verdoezelen. Natuurlijke intensieve zoetstoffen zijn niet automatisch beter of gezonder dan kunstmatige intensieve zoetstoffen. Of ze nu van natuurlijke oorsprong zijn of niet, alle zoetstoffen moeten voldoen aan dezelfde veiligheidscriteria. Vaak is er een maximaal toegestaan gehalte om te voorkomen dat iemand te veel binnenkrijgt. En wat je misschien ook niet wist: elke zoetstof, of het nu een natuurlijke of een kunstmatige is, heeft een E-nummer.

Intensieve zoetstoffen in Nederland toegestaan