Wat gebeurt er met het opgebouwde pensioen bij overlijden?

Waar hebben nabestaanden recht op?

Er zit een oude man, alleen op een bankje in de zon
Getty Images

Bij het overlijden van een dierbare denkt u het liefst niet na over financiële zaken. Toch is het verstandig om u goed voor te bereiden, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. Wellicht heeft u als nabestaande namelijk recht op financiële ondersteuning. Maar wat gebeurt er eigenlijk met het pensioen dat de overledene heeft opgebouwd? In dit artikel leggen we het u uit.

Wat gebeurt er met het pensioen na overlijden?

Tijdens uw werkende leven betaalt u met elk salaris pensioenpremie. Dat geld wordt onder het huidige pensioenstelsel niet apart voor u gereserveerd, maar gaat in een collectief pensioenstelsel. Dit stelsel zorgt ervoor dat u na uw AOW-leeftijd een stabiel inkomen heeft. Bij overlijden wordt dit betaalde geld in principe niet teruggegeven. Pensioenpremie is bedoeld om de collectieve regeling in stand te houden, niet als persoonlijke spaarpot. Toch hebben veel pensioenfondsen regelingen die nabestaanden financieel ondersteunen. Deze regelingen bieden uw familie enige financiële zekerheid na uw overlijden.

Nabestaandenpensioen

Veel pensioenregelingen bevatten een voorziening voor nabestaanden, zoals een partnerpensioen en wezenpensioen. Dit betekent dat de partner en/of kinderen van de overledene een uitkering ontvangen. 

  • Partnerpensioen: dit is een uitkering aan de partner van de overledene. De hoogte van deze uitkering hangt af van wat is vastgelegd in de pensioenregeling. Soms wordt het partnerpensioen berekend over de gehele periode dat iemand pensioen heeft opgebouwd, soms alleen over de dienstjaren. 
  • Wezenpensioen: kinderen tot een bepaalde leeftijd (vaak 18 of 21 jaar, soms langer als zij studeren) kunnen recht hebben op een wezenpensioen. Dit is meestal een percentage van het ouderlijke pensioen. 

Overlijdensuitkering via de werkgever

Als de overledene nog in loondienst was, kan de werkgever een overlijdensuitkering bieden. Dit is vaak een bedrag ter hoogte van één of twee maandsalarissen. Dit bedrag is bedoeld om de eerste financiële zorgen te verlichten. Hoe dit recies geregeld is, staat meestal vastgelegd in de cao. Dit geldt ook als de overledene een uitkering ontving, bijvoorbeeld bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Algemene nabestaandenwet (ANW)

Naast het partnerpensioen kan een partner recht hebben op een uitkering via de Algemene nabestaandenwet (ANW). Dit is een voorziening van de overheid en geldt onder specifieke voorwaarden, bijvoorbeeld als de partner kinderen verzorgt of arbeidsongeschikt is. De hoogte van de ANW-uitkering is afhankelijk van inkomen en leeftijd. Lees ook: dit moet u weten over de Algemene Nabestaandenwet 

Wat moet u regelen?

  • Melding controleren bij het pensioenfonds: De gemeente geeft het overlijden in de meeste gevallen door aan een pensioenfonds, hier hoeft u zelf dus niets voor te doen. Wel kan het verstandig zijn om dit zelf te controleren. Als iemand in het buitenland komt te overlijden, moet u hier namelijk wél zelf een melding van maken.
  • Controleer de opgebouwde pensioenen: Via mijnpensioenoverzicht.nl kunt u inzicht krijgen in alle pensioenen die zijn opgebouwd door de overledene. Dit geeft u een volledig overzicht van wat er beschikbaar is.
  • Aanvragen nabestaandenpensioen: nadat het pensioenfonds is geïnformeerd, kunt u een aanvraag indienen voor het nabestaandenpensioen. Dit gaat niet automatisch.

Let op de voorwaarden

Niet alle partners hebben automatisch recht op een partnerpensioen. Bij gehuwden en geregistreerde partners is dit doorgaans wel het geval. Samenwonenden moeten vaak een samenlevingscontract hebben dat bij het pensioenfonds bekend is. Als de overledene zelf geen pensioenregeling had of geen partnerpensioen heeft opgebouwd, kan er geen aanspraak worden gemaakt op deze voorzieningen. Wel kun je — mits je aan de voorwaarden voldoet — aanspraak maken op ANW.

Hoe weet ik hoeveel pensioen nabestaanden nog ontvangen?

De hoogte van het nabestaandenpensioen verschilt dus van geval tot geval. Wilt uw weten hoeveel nabestaanden ontvangen? Informeer dan bij de pensioenfondsen waar pensioen is opgebouwd. Zij kunnen u daarover informeren. Het is belangrijk om daar een helder beeld van te krijgen, want veel mensen schatten het nabestaandenpensioen te hoog in. Bovendien bieden pensioenfondsen soms de mogelijkheid om wat uit te ruilen: een hoger nabestaandenpensioen in ruil voor een iets lager ‘gewoon’ pensioen. Als beiden langer leven, pakt dat financieel gezien wat nadeliger uit, maar biedt juist extra zekerheid voor het geval dat. Pensioenfondsen kunnen u helpen bij deze keuze.

Auteur