EU parlementsverkiezingen: waar stemt u straks nou écht op?

De Europese Unie telt 28 lidstaten en elk van die lidstaten heeft zijn eigen politieke partijen. Al die verschillende partijen moeten in het Europees Parlement samenwerken. Hoe doen ze dat?

Samen in de fractie

Als u straks gaat stemmen voor het Europees Parlement, stemt u op een kandidaat van een Nederlandse politieke partij. Dat kan dus bijvoorbeeld iemand van de VVD zijn, of van GroenLinks, of van het CDA. In Europees verband werken de Nederlandse afgevaardigden samen met afgevaardigden uit andere landen. Zulke samenwerkingsverbanden in het Europees Parlement heten fracties. Een Europese fractie wordt meestal gesmeed op basis van een min of meer gelijke politieke ideologie: liberaal, sociaaldemocratisch, christendemocratisch, progressief, etc. Zodoende is het dus mogelijk dat twee verschillende Nederlandse politieke partijen in het Europees Parlement in dezelfde fractie zitten. Om en voorbeeld te nemen: op dit moment maken zowel de VVD als D66 deel uit van de liberale fractie in het Europees Parlement.

Acht fracties

In het Europees Parlement zijn 728 parlementariërs aangesloten bij een van de in totaal acht fracties. In deze fracties zijn meer dan honderd nationale politieke partijen vertegenwoordigd. 22 Parlementariërs zijn ‘niet-ingeschrevenen’: afgevaardigden die zich niet bij een van de fracties hebben aangesloten. De fracties bepalen welke onderwerpen er in de plenaire vergadering van het parlement aan bod komen. Ook kunnen fracties wijzigingen op een wetsvoorstel indienen.

Tot dit jaar vormden de sociaaldemocraten en de christendemocraten een machtig blok in het Europees Parlement. Deze twee grote fracties hadden namelijk samen de meerderheid. De verwachting is dat dat na de verkiezingen van 2019 verandert: de twee fracties zijn dan zeer waarschijnlijk hun meerderheid kwijt.

Overzicht alle fracties en de Nederlandse partijen die lid zijn

EVP: Europese Volkspartij
Centrum-Rechts
Stroming: christendemocratie, conservatisme, liberaal conservatisme

NL partijen die lid zijn:

• CDA: Christen Democratisch Appel

Bijzonderheden:

Dit is de fractie van Jean-Claude Juncker, de huidige voorzitter van de Europese Commissie. Behalve het CDA zit ook het CDU, van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, en de Franse UMP van voormalig president Nicolas Sarkozy in deze fractie.

S&D: Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten
Centrum-Links
Stroming: sociaaldemocratie

NL partijen die lid zijn:

• PvdA: Partij van de Arbeid

Bijzonderheden:

Dit is de fractie van de Nederlander Frans Timmermans, de huidige vice-voorzitter van de Europese Commissie. Grote spelers zijn de Duitse sociaal-democraten van de SPD, het Britse Labour en de linkse, Italiaanse Democratische Partij.

ALDE: Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa
Centrum
Stroming: liberalisme, sociaal-liberalisme, conservatief-liberalisme, centrisme

NL partijen die lid zijn:

• VVD: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
• D66: Democraten '66

Bijzonderheden:

De fractie bestaat uit heel veel partijtjes met een klein aantal zetels. Nederlandse en Belgische liberalen hebben relatief veel zetels en veel invloed; zo is de Belgische ex-premier Guy Verhofstadt de fractievoorzitter en de Nederlander Hans van Baalen (VVD) is partijvoorzitter.

ECH: Europese Conservatieven en Hervormers
Centrum-Rechts
Stroming: conservatisme, antifederalisme, conservatief-liberalisme

NL partijen die lid zijn:

• CU: ChristenUnie
• SGP: Staatkundig Gereformeerde Partij
• FVD: Forum voor Democratie

Bijzonderheden:

De Britse Tories (partij van premier Theresa May) en de uiterste rechtse Poolse regeringspartij PiS domineren deze fractie qua zetelaantallen. Ook de Islamkritische Alternatieve fur Deutschland is lid. De ChristenUnie heeft bezwaar aangetekend tegen het kandidaat-lidmaatschap van Thierry Baudet's FVD, maar zonder veel succes. Als Forum straks zetels wint bestaat de kans dat de CU op zoek gaat naar een andere fractie.

ENV: Europa van Naties en Vrijheid
Rechts
Stroming: euroscepsis

NL partijen die lid zijn:

• PVV: Partij voor de Vrijheid

Bijzonderheden:

Deze fractie is opgericht door Franse oud-presidentskandidaat Marine Le Pen van het Front National en de Nederlandse politicus Geert Wilders (PVV). Ook de uiterst rechtse Italiaanse regeringspartij Lega zit in deze fractie.

GUE/NGL: Europees Unitair Links / Noords Groen Links
Links
Stroming: communisme, socialisme, euroscepsis

• SP: Socialistische Partij
• PvdD: Partij voor de Dieren

Bijzonderheden:

Deze fractie verzet zich hevig tegen het ''neoliberalisme''. Ondanks de naam is niet GroenLinks, maar de Socialistische Partij lid van de fractie.

VEA: De Groenen / Vrije Europese Alliantie
Links
Stroming: ecologisme, autonomie voor regio's

NL partijen die lid zijn:  

• GroenLinks

Bijzonderheden:

Deze ''groene'' fractie is ook de thuishaven van verschillende seperatistische partijen: de Catalanen, Basken, Welshmen, Schotten oefenen hier invloed uit op de EU.

EVDD: Europa van Vrijheid en Directe Democratie
Rechts
Stroming: euroscepsis

NL partijen die lid zijn:  
Geen

Bijzonderheden:

Dit is de fractie van de Britse euroscepticus Nigel Farage, die wordt gezien als één van de belangrijkste aanstichters van de Brexit. Daarnaast is de Italiaanse Vijfsterrenbeweging de enige andere grote fractie.

Momenteel nog geen lidmaatschap Europese fractie:

• 50Plus
• DENK