Moeten de melkveehouders hun veestapel drastisch inkrimpen? Kan de akkerbouw over op 100 procent duurzaam telen? En hoe zit het met de visserij? Wat zijn de politieke partijen van plan met de Nederlandse landbouw, veeteelt en visserij?
50PLUS
• Gebruik van kunstmest en gif in de landbouw en antibiotica in de veehouderij sterk verminderen
• Grootschalige intensieve veehouderij beperken; kleinschalige kwaliteitsbedrijven stimuleren
• De Nederlandse visserij moet meer steun krijgen tegen de Europese maatregelen
VVD
• Boeren verdienen ruimte en ondersteuning om te innoveren, zodat zij kunnen kiezen voor emissiearm ondernemen, overstappen naar andere vormen van landbouw, bijvoorbeeld om de biodiversiteit te vergroten, of stoppen als zij dat willen
• De overheid stelt duidelijke en haalbare doelen, zoals het verminderen van schadelijke uitstoot. Daarbij wordt niet het middel voorgeschreven, zoals dierenaantallen of verplichte weidegang, maar het doel. Het weiden van koeien en het bemesten van grond moet zonder vergunning mogelijk zijn
• Natuur is belangrijk en verdient bescherming, maar natuurbeleid moet ook haalbaar en realistisch zijn. Het is soms nodig om natuurgebieden samen te voegen of opnieuw in te delen, waarbij ook ruimte is voor wonen, ondernemen en recreatie
• Financiële ondersteuning voor boeren en vissers die investeren in innovatieve systemen of technieken om emissies terug te dringen
• Verder terugdringen van antibiotica in de veehouderij
• Proeftuinen waarin onderwijs, bedrijfsleven en overheid samenwerken aan oplossingen die bijdragen aan een gezonde bodem, duurzame bemesting en duurzame voedselproductie
• Versterken van de positie van boeren tegenover supermarkten, waarbij een goed verdienmodel voor de boer mogelijk is
• Voldoende ruimte voor onze vissers om te kunnen blijven vissen. Ook komt er ruimte voor nieuwe technieken en vormen van visserij
• Innovatieve en duurzame visvangst, zoals pulsvisserij. Dat vermindert brandstofgebruik, bodemberoering en bijvangst. We blijven ons inspannen om het pulsvisserijverbod terug te draaien
• Schrappen van de aanlandplicht, waardoor vissers bijvangst mee aan wal moeten brengen om te vernietigen. Zolang de plicht bestaat willen we werkbare afspraken tussen alle EU-lidstaten
CDA
• Overheid legt in samenspraak met de sector duidelijke langjarige duurzaamheidsdoelen vast en laat het aan de sector zelf over om deze doelen te halen
• We moeten de doelmaatregelen vertalen naar een opgave op bedrijfsniveau. Daarmee laten we iedere boer de ruimte voor maatwerk, innovatie en vakmanschap om naar eigen inzicht zijn aandeel te realiseren. De overheid handhaaft op de uitkomst en hoeft zich minder met de bedrijfsvoering op het erf te bemoeien
• De plannen vragen om inspanningen van de hele keten: van boeren, verwerkers van agrarische producten en andere partners in de keten. Banken en de overheid bieden ondersteuning om financiering mogelijk te maken, omdat ‘geen boer groen kan doen, als hij rood staat’
• Wij zetten de modernisering en innovatie van de veehouderij voort, bijvoorbeeld door via stalaanpassingen emissies verder te beperken. Het is belangrijk dat de sector zelf deze innovatie omarmt om de duurzaamheidsdoelen te behalen
• Boeren die vrijwillig stoppen worden hiervoor gecompenseerd. Wij zijn tegen gedwongen onteigening en willen de bestaande budgetten voor uitkoopregelingen ook openstellen voor verduurzaming van de stallen en productiemethoden, als daarmee voor hetzelfde geld betere resultaten kunnen worden geboekt
• Wij willen een beschermde status voor vitale landbouwgronden om de toekomst van het platteland en de voedselzekerheid veilig te stellen
• Wij blijven ons inzetten voor een betere en eerlijke prijs voor de boer. Daarvoor komt er een voedselscheidsrechter als marktmeester tussen boeren, de groothandel en consumenten en bieden wij de consument meer transparantie over de herkomst en productiewijze van ons voedsel. In Europees verband zetten we ons in voor een lagere btw op groenten en fruit dat in Europa is geteeld
• Wij stimuleren lokale coöperaties van boeren, winkeliers en consumenten om regionale producten op de markt te brengen en zo bij te dragen aan een sterke lokale en circulaire economie
• Wij kiezen voor de oprichting van nieuwe ketencoöperaties, waarin de belangrijkste spelers in de agri- en foodsector samenwerken en afspraken maken over productie, kwaliteit, gezamenlijk toezicht en een eerlijke prijs
• Het bestaande jongeboerenfonds en jongevissersfonds bieden de komende generaties boeren en vissers zicht op een solide toekomst voor hun familiebedrijf. De huidige regelingen zijn te bureaucratisch en worden nog onvoldoende benut. Wij willen de aanvraag vereenvoudigen en meer toespitsen op de behoeften van jonge boeren en vissers zelf
• In de visserij wordt de aanlandplicht vervangen door een registratieplicht, die hetzelfde doel dient maar met de inzet van innovatieve herkenningssoftware tot heel veel minder regeldruk leidt
• Met de uitbreiding van windenergieparken en natuurgebieden neemt het aantal gebruikers op de Noordzee steeds verder toe. Bij de uitvoering van het Noordzeeakkoord moeten de belangen van de Nederlandse vissersvloot zwaar meewegen, zowel in het behoud van voldoende visgronden als in het stimuleren van innovatie en verduurzaming
ChristenUnie
• We werken de komende 10 tot 15 jaar toe naar een volledig grondgebonden melkveehouderij, die het benodigde ruwvoer op eigen grond of in de directe omgeving produceert
• • We willen dat de akkerbouw, tuinbouw en veehouderij de grondstoffen en reststromen van de voedingsmiddelenindustrie en elkaars voedingsketens gebruiken. Daarbij is het van belang dat de omvang van de verschillende vormen van landbouw goed op elkaar is afgestemd
• We willen het gebruik van kunstmest in de akkerbouw vervangen door groenbemesters, dierlijke mest en reststromen als maaisel
• In het kader van de Europese Green Deal wil de ChristenUnie een omslag naar echte kringlooplandbouw op Europees niveau. Het moet aantrekkelijk en lonend worden voor boeren om maatregelen te nemen op het gebied van klimaat, milieu en biodiversiteit
• De Nederlandse glastuinbouw wordt gestimuleerd zoveel mogelijk om te schakelen naar een circulair systeem. Duurzame energievoorziening, geen emissies naar bodem, water en lucht, CO2 wordt uit de lucht gehaald of afgevangen door industrie en hergebruikt in de kas
• Afwisseling van grasland, akkerbouwgewassen en landschapselementen is essentieel voor de biodiversiteit. Boeren krijgen een passende beloning als ze biodiversiteitsmaatregelen nemen.
• We bevorderen kruiden- en faunarijk grasland en meer ‘plas-dras’ weilanden. Dit komt ook ten goede aan de weidevogelpopulatie
• We nemen belemmeringen voor meer weidegang weg
• We voeren dierrechten in voor geiten en kalveren, zodat het mogelijk wordt een plafond in te stellen voor het houden van deze dieren
• We stimuleren boeren om in plaats van monocultuur in te zetten op alternatieve gewassen, strokenteelt en rotatie, zodat minder pesticides nodig zijn
• Minder gewasbeschermingsmiddelen, zodat ook het grond- en oppervlaktewater schoner wordt. Verplichtende afspraken, bij voorkeur in Europa, zodat op dit gebied een gelijk speelveld ontstaat
• Zonne- en windenergie krijgen een plek in het businessmodel op het boerenerf.
• Faire prijs voor boeren, betere verdeling van winst in de keten.
• Er komt een fonds, gevoed door supermarkten, dat boeren beloont voor de extra prestaties die zij leveren op het gebied van dierenwelzijn en milieu.
• Wij willen dat de overheid boeren stimuleert en ondersteunt bij het omschakelen naar een bedrijf met een zo veel mogelijk gesloten kringloop.
Supermarkten en andere afzetkanalen hebben een essentiële rol bij de verkoop van streek- en seizoensproducten, het stimuleren van korte ketens en het betalen van een eerlijke prijs. De consument wordt gestimuleerd om lokaal en seizoensgebonden producten te kopen. Dit vraagt om een ketenaanpak waarbij bedrijven worden gestimuleerd werk te maken van verduurzaming. Dit wordt vastgelegd via algemeenverbindendverklaringen (AVV’s) of in convenanten.
• We stimuleren de oprichting van nieuwe coöperaties waarin boeren en tuinders zich verenigen om samen sterk te staan tegenover machtige inkooporganisaties en supermarkten
• Banken zijn als financiers van de agrarische bedrijven van cruciaal belang voor de transitie van de landbouw. Met banken worden afspraken gemaakt over voorwaarden voor (nieuwe) leningen en het omgaan met oude leningen voor investeringen die niet bij de transitie naar een kringlooplandbouw horen
• Steeds meer boeren kampen door langdurige onzekerheid en financiële zorgen met psychosociale problemen. We bouwen aan een landelijk netwerk met lokale inbedding waar boeren terecht kunnen met hun verhaal en nood
• De werkelijke prijzen worden getoond bij het schap in de supermarkt. Dit draagt bij aan de bewustwording dat de maatschappelijke kosten van dierlijke productie veel hoger zijn dan de prijs, die de consument betaalt. Er komt een landelijke campagne, gericht op alle consumenten, waarin het kopen van lokaal voedsel en korte ketens wordt gepromoot
• In de omslag naar kringlooplandbouw komt de jonge agrarische ondernemer voor veel nieuwe uitdagingen te staan. De overheid ondersteunt jonge boeren door zowel praktische als mentale begeleiding bij bedrijfsovername te vergoeden.
• In Europa moet Nederland streven naar een duurzaam Gemeenschappelijk Visserijbeleid, met aandacht voor innovatie, verduurzaming, gezonde visstanden en een eerlijke boterham
• We willen consumptie van gezonde (bijvangst) visproducten uit eigen wateren stimuleren. De overheid helpt bij het opzetten van een duurzaam en bekend viskeurmerk
• De ChristenUnie blijft groot voorstander van de pulskorvisserij. Hierbij wordt vis met kleine stroompjes opgeschrikt van de bodem. Deze Nederlandse innovatie draagt bij aan verduurzaming door een lager energieverbruik, minder verstoring van de zeebodem en selectiever vissen
• De doelstellingen van de Nederlandse vloot om CO2-neutraal te produceren en circulair te ondernemen is een voorbeeld voor de visserij in heel Europa. Nieuwbouwsubsidies moeten helpen om tot een CO2-neutrale vloot te komen
• De aanlandplicht waarbij alle gevangen vis van gequoteerde soorten aan land moet worden gebracht, moet flexibel blijven. Dit houdt in dat soorten met een grote overlevingskans of soorten waarop selectief vissen bijna onmogelijk is, worden teruggegooid
• Nederland is koploper in visserij-innovatie en ook koploper in maritiem onderwijs. Dit willen we zo houden. Daarom is het noodzakelijk om te investeren in educatie over de werking van het ecosysteem, veiligheidsaspecten en innovatieve visserijtechnieken
• Bij de planning van windmolenparken en andere activiteiten op zee wordt rekening gehouden met de belangen van de visserij. Meervoudig ruimtegebruik heeft de voorkeur, waar mogelijk worden rijke visgronden ontzien, waar het niet anders kan is compensatie (vanuit ontwikkelaars en Rijk) de regel
• Voor visserijbedrijven die willen stoppen, komt er een stoppersregeling
SGP
• Wie rood staat, kan niet groen zijn. Er is berekend dat een pakket aan biodiversiteitsmaatregelen op melkveebedrijven ruim twee euro per honderd liter melk kost en op akkerbouwbedrijven zo’n twee- tot driehonderd euro per hectare. Omgerekend betekent dat voor de consument hooguit een prijsverhoging van ongeveer 1 procent. Een duurzaam verdienmodel moet, maar daar is wel een actievere rol van de overheid voor nodig
• Kringlooplandbouw is niet nieuw. Het gaat om kringlopen als werkwoord: werken aan minder gebruik van grondstoffen, minder verliezen van stikstof, fosfaat en CO2 naar het milieu, minder verspilling en beter gebruik van reststromen. De overheid moet daarbij niet op de stoel van de boer gaan zitten, maar het vakmanschap van de boer benutten en waarderen. Dat kan door doelvoorschriften in plaats van middelvoorschriften.
• Er mogen steeds minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt worden, maar door extremere weersomstandigheden neemt de ziektedruk toe en zijn gewassen kwetsbaarder. Inzet op het weerbaar maken van het teeltsysteem door goed bodembeheer, functionele agrobiodiversiteit en weerbare gewassen heeft tijd nodig. Goede gewasbescherming moet daarnaast mogelijk blijven. Daarbij geldt: hoe meer effectieve middelen in de ‘medicijnkast’ staan, hoe verder boeren durven gaan met niet-chemische gewasbescherming.
• Op de Noordzee is het dringen door de opkomst van enorme windparken en natuurreservaten. Ook de Brexit hangt nog steeds als een donkere wolk boven de Noordzee: mogen onze vissers straks nog wel in Britse wateren vissen? En met de aanlandplicht en het verbod op de pulskor zet de EU onze vissers ook nog eens de voet dwars terwijl juist de pulskorvisserij heel duurzaam is. Het is dan ook hoog tijd om het op te nemen voor onze vissers.
D66
• In het kader van biodiversiteit wil D66 boeren ondersteunen om elementen als poelen, bloemrijke slootkanten of een struikranden terug te brengen
• Als onderdeel van de stikstofmaatregelen van het huidige kabinet worden boeren rond Natura 2000-gebieden uitgekocht. D66 wil een deel van deze grond teruggeven aan de natuur en het andere deel bestemmen voor natuur-inclusieve landbouw
• Hulp voor boeren die de omslag naar kringlooplandbouw maken
• We zorgen voor duurzaamheidsvoorwaarden in de voedingsindustrie en supermarkten, zodat het gehele assortiment milieu- en diervriendelijk wordt, inclusief een eerlijke prijs voor boeren
• D66 wil de landbouwuitstoot van broeikas- en stikstofgassen beprijzen, zodat boeren zelf kunnen bepalen welke maatregelen het best binnen hun bedrijf passen. We belonen boeren die stappen zetten naar kringlooplandbouw. Zij betalen een lagere prijs voor hun uitstoot
• We wijzigen het voor boeren dure systeem van verhandelbare fosfaat-, dier- en stikstofrechten. In het nieuwe systeem geeft de overheid rechten uit op basis van inhoudelijke criteria
• De Europese Landbouwgelden die Nederland zelf kan verdelen, gaan alleen naar boeren die stappen zetten naar kringlooplandbouw en natuurbeheer. Op termijn moet de generieke inkomenssteun in zijn geheel verdwijnen. We creëren in de Europese Unie een gelijk speelveld voor kringlooplandbouwproducten
• We introduceren een mineralenbalans op bedrijfsniveau, zoals voorgesteld door de commissie- Remkes. Hierdoor hebben boeren inzicht in hun milieuprestaties
• Door dieren meer restproducten te voeren, zoals voedselresten, gewasresten en insecten, komt er meer grond beschikbaar om voeding voor menselijke consumptie te telen
• In de akkerbouw stimuleren we gemengde teelt en grotere rotaties van gewassen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbudget. Dit zorgt voor meer biodiversiteit, geeft minder problemen met ziektes en minder gebruik van landbouwgif
• D66 wil een grootschalige pilot om robuuste teeltmethoden te ontwikkelen vanuit ecologisch efficiënte methoden. Het verminderen van bodembewerking, meer diversiteit van planten door ruimere gewasrotaties, gebruik van groenbemesters en het permanent bedekt houden van de bodem, vormen belangrijke uitgangspunten. Gewassen voeden hierbij het bodemleven en omgekeerd
• De ontwikkeling van nieuwe gewassen die geschikt zijn voor duurzame landbouw en klimaatverandering aankunnen, is erg belangrijk. Nederland is daar een wereldspeler in en moet dat blijven
• Wij verbeteren de rechtspositie van het dier fundamenteel. We hanteren een positieve definitie van dierenwelzijn met aandacht voor de leefomstandigheden van het dier en diens natuurlijk gedrag. Het houden van dieren in kooien wordt uitgefaseerd
• We scherpen de regelgeving omtrent brandveiligheid in stallen aan
• We zorgen voor betere controle op dierenwelzijn
PvdA
• Boeren, milieuorganisaties, overige bedrijven in de voedselketen en overheden schrijven samen een Nationaal Strategisch Plan voor de ontwikkeling van het platteland, waarbij van natuurinclusieve landbouw gestimuleerd wordt en boeren een nieuw perspectief krijgen met eerlijke, hogere prijzen
• We verbieden het gebruik van pesticiden die schadelijk zijn voor mens, milieu en ecosystemen, zoals neonicotinoïden en bevorderen het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen
• We geven steun aan boeren die overstappen op duurzamer landbouw, zoals precisielandbouw, en investeren in een duurzame voedselvoorziening. Subsidies stimuleren diervriendelijke en klimaatneutrale landbouw, met een eerlijke opbrengst voor de boer
• Voor duurzame landbouw en het oplossen van de stikstofproblematiek komt voor veehouderijen een actief uitkoopbeleid
• We verbeteren dierenwelzijn in Nederland. Subsidies voor de intensieve veehouderij en dieronvriendelijke ontwikkelingen zoals luchtwassers passen daar niet bij
• Nertsenfokkerijen worden in Nederland per direct verboden
• Bij een uitbraak van een zoönose zoals bijvoorbeeld mond-en-klauwzeer of Q-koorts staat de volksgezondheid voorop
• Minder veevoer importeren. Het verbouwen van veevoer verwoest wereldwijd bossen en zadelt ons land op met een niet te verwerken mestoverschot. De eigen akker- en tuinbouwrestproducten kunnen prima dienen als vervanger
• Melkveehouderijen kiezen voor volledige weidegang en grondgebondenheid
• Meer geld voor de welzijnsteams van de NVWA. Zij handhaven strenger en consequenter op overtredingen van de welzijnswetgeving. Een dierhouder die meer dan tweemaal een ernstige overtreding begaat, krijgt een levenslang houdverbod
• Sterfte van jonge dieren in veesector drastisch verlagen. Gebeurt dat niet vrijwillig, dan grijpt de overheid in. Het couperen van biggenstaarten tast het welzijn van biggen aan en stopt
• Overbevissing tegengaan. Overbevissing gaan we wereldwijd tegen, zoveel mogelijk in Europees verband
GroenLinks
• De toekomst van de landbouw is duurzaam, lokaal, gezond en diervriendelijk. We zorgen voor financiële ondersteuning voor boeren die omschakelen naar zo’n natuurinclusieve landbouw en hun veestapel inkrimpen
• Boeren verdienen eerlijke prijzen voor hun producten en (financiële) waardering voor alle andere nuttige diensten die ze uitvoeren, zoals duurzaam landschaps-, natuur- en waterbeheer
• We passen het mededingingsbeleid aan zodat coöperaties en andere samenwerkingsverbanden van boeren meer marktmacht krijgen ten opzichte van de voedselverwerkers en supermarktketens. We verbieden de verkoop van voedsel onder de kostprijs
• We werken toe naar 25 procent biologische landbouw in Nederland in 2030. Dat doen we in lijn met de ‘Farm to Fork’ strategie van de Europese Commissie. We ontmoedigen het gebruik van krachtvoer uit het buitenland en we maken de export van mest onmogelijk
• De landbouw stopt met het gebruik van glyfosaat en bouwt het gebruik af van alle bestrijdingsmiddelen die schadelijk zijn voor het milieu
• We voeren een eerlijke vleesprijs in waarin alle kosten van vlees zijn doorberekend. Dus ook de klimaat- en natuurschade. De opbrengsten gebruiken we voor het steunen van boeren in de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw
• Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstituten gaan een belangrijke rol spelen in onderzoek naar verduurzaming van het landbouw- en voedselsysteem
• We introduceren een heffing op broeikasgassen en stikstof in de landbouw. De heffing richten is een stimulans voor de natuurinclusieve landbouw en een prikkel voor verduurzaming van de landbouw die nog niet natuurinclusief is
• Er komt een einde aan de bio-industrie. Nieuwbouw van megastallen is niet toegestaan en bestaande megastallen verdwijnen. In 2025 mag alleen nog vlees worden verkocht dat minimaal 1 ster heeft in het Beter Leven Keurmerk, in 2030 moet al het vlees 2 sterren hebben en in 2035 3 sterren
• Transport van levende dieren mag niet langer dan vier uur duren, weidegang voor koeien wordt verplicht en we verbieden het gebruik van kooien in de veehouderij en het doden van eendagskuikens. Alle dieren krijgen het recht om soorteigen gedrag te vertonen
• Overbevissing is een groot gevaar voor de biodiversiteit in onze zeeën en rivieren en bedreigt de voedselvoorziening in grote delen van de wereld. We zetten ons in voor strengere regels voor de visserij en betere handhaving van het verbod op het overboord gooien van ongewenste bijvangst. Voor consumenten moet duidelijk zijn waar de vis is gevangen. Dierenwelzijnsregels gaan ook gelden voor vissen in kwekerijen
SP
• We stoppen met de bio-industrie
• Weidegang wordt verplicht
• In plaats van de intensivering en schaalvergroting ondersteunen we boeren die diervriendelijk en duurzaam produceren. De duurzame boer verdient ook een duurzaam inkomen
• Minder transport over de wereld en meer regionale productie
• Geen gevaarlijk landbouwgif, maar biologische bestrijding
• Een stevige beperking van de veestapel is nodig om verdere milieu- en klimaatschade tegen te gaan
• We willen een verbod op het patenteren van gewaseigenschappen
PvdD
• Het aantal dieren in de veehouderij krimpt om te beginnen met minstens 75 procent
• We gebruiken onder meer de Europese landbouwsubsidies om boeren te helpen omschakelen naar duurzame plantaardige voedselproductie
• Nederlandse boeren gaan primair werken voor de eigen markt: we stoppen met produceren voor de export
• Diverse, natuurinclusieve land- en tuinbouw wordt de norm. Boeren en tuinders krijgen hulp bij de omschakeling naar deze duurzame vormen van voedselproductie
• Er komen wettelijke regels die de brandveiligheid van stallen waarborgen
• Er komt een einde aan misleidende communicatie, verhullende termen en reclame voor dierlijke producten
• Alle dieren in de veehouderij krijgen vrije uitloop naar de wei met voldoende schuilmogelijkheden tegen weersomstandigheden. In de stal beschikken dieren over voldoende ruimte, stro en afleidingsmateriaal en hebben ze de mogelijkheid om zich terug te trekken of juist samen te zijn
• Kalfjes en lammetjes worden niet langer meteen na de geboorte weggehaald, maar mogen opgroeien bij hun moeder in de wei en de melk drinken die voor hen bedoeld is. Dat moet ook gaan gelden voor de stierkalfjes, de rammetjes en de bokjes
• Er komt een verbod op het vergassen van pas- geboren haantjes in de eierindustrie
• De productie van blank kalfsvlees wordt verboden. Het is onaanvaardbaar dat kalveren voor dit vlees expres ziek gemaakt worden met een ijzerarm dieet dat tot bloedarmoede leidt
• Het fokken op extreem snelle groei (zoals bij kippen en varkens) of op extreme productie (zoals bij melkkoeien) wordt verboden
• Diertransporten duren maximaal twee uur. Op warme dagen (een verwachte temperatuur van 25 graden Celsius of hoger) mogen dieren niet op transport worden gezet. Er komt veel strengere controle en handhaving van de Nederlandse en Europese transportregels
• Transporten van levende dieren naar landen buiten de EU, zoals Turkije en China, zijn niet langer toegestaan
• Slacht- en bedwelmingsmethoden die veel pijn en angst veroorzaken, zoals de waterbadmethode bij kippen en CO2-verdoving bij varkens, worden direct afgeschaft
• Stallen en slachterijen krijgen permanent cameratoezicht
• De controle op alle schakels in de veehouderij wordt opgevoerd en komt in handen van de overheid in plaats van de sector zelf
• Veemarkten veroorzaken veel dierenleed en stress en worden verboden
• We nemen afscheid van teelten die geen duurzaam doel dienen maar wel veel schade veroorzaken door bijvoorbeeld een hoge mate van gifgebruik en uitputting van de bodem. We stoppen per direct met de lelieteelt en gaan de gangbare bollenteelt als geheel afbouwen. De bodem krijgt de kans te herstellen en de telers worden geholpen bij het omschakelen naar duurzame teelten
• Het gebruik van de bodem wordt gebaseerd op de grondsoort en het natuurlijke waterpeil (functie volgt bodem en peil), in plaats van andersom
• Gewassen die de bodem uitputten, zoals aardappelen, kunnen niet langer om de twee of drie jaar geteeld worden op hetzelfde perceel: een ruimere gewasrotatie (maximaal één keer per zes jaar) wordt verplicht
• Monoculturen maken plaats voor strokenteelt of andere vormen van natuur-inclusieve, regeneratieve landbouw
• We stoppen het kapot bemesten van onze bodems. Het injecteren van mest wordt verboden, evenals het gebruik van kunstmest. De huidige bemesting gaan we vergaand vervangen door plantaardige mest en groenbemesters
• De land- en tuinbouw worden gifvrij
• We zetten in op verandering: vissen eten is niet nodig voor de gezondheid. Gezonde vetzuren kunnen we halen uit algenolie en zeewier. Er komt een effectieve campagne om mensen bewust te maken van de nieuwe inzichten. De plantaardige optie wordt goedkoper door de btw af te schaffen
• De visserij en viskwekerijen worden afgebouwd. Visserijsubsidies worden per direct afgeschaft
• We willen af van de staandwantvisserij. In deze staande netten komen onder andere bruinvissen vast te zitten, waardoor ze verdrinken
• Het levend koken van dieren als kreeften, krabben en garnalen en de verkoop van levende dieren voor consumptie wordt verboden
• Bestaande viskwekerijen worden onafhankelijk getoetst op dierenwelzijn en duurzaamheid. Viskwekerijen die deze toets niet door- staan, verdwijnen
• Onverdoofde slacht van vissen wordt verboden
• Ecosystemen en vissoorten die er slecht aan toe zijn, krijgen de kans zich te herstellen door een totaalverbod op de visserij in het gebied. Voor de kwetsbaarste soorten als paling, kabeljauw en tonijn wordt onmiddellijk een vangstverbod ingesteld
• Boten met destructieve visserijtechnieken komen de zee niet meer op. Monstertrawlers, diepzeevisserij, schepen die met sleepnetten de zeebodem verwoesten (boomkorren) of dieren onder stroom zetten (pulsvisserij), wor- den onder Nederlandse vlag verboden
• De transitie van de landbouw en visserij is niet op een dag gedaan – voor beide sectoren zijn dan ook tussenstappen nodig
PVV
• Gecontroleerde afbouw van de bio-industrie
• Geen stikstofwet
• Geen EU-bemoeienis met Nederlandse boeren en vissers
• Behoud gezins- en familiebedrijven en een stop op de schaalvergroting in de landbouw
• Stoppen met CO2-, stikstof- en PFAS-maatregelen voor boeren en vissers
• Boeren moeten kunnen blijven boeren en tegelijk zorgen voor het Nederlandse landschap
• Vissers krijgen de ruimte; de zee niet volbouwen met windturbines
• Geen verbod pulsvisserij
• Een preventieplan om stalbranden in de toekomst te voorkomen
Lijst Henk Krol
• Er komt een beperking van grootschalige intensieve veehouderij. De LHK wil geen megastallen. Dierenleed bij de bio-industrie wordt uitgebannen
• Gebruik van kunstmest en gif in de landbouw en antibiotica in de veehouderij wordt sterk verminderd
• We gaan voor kleinschaligheid en ‘direct van de boer’: het verbouwen van groente en fruit boven of bij de winkel maakt de consument bewuster, net als de stadsboerderij waar je je sla en eieren kunt kopen
FvD
• Respect, aandacht en steun voor onze boeren
• Voorzetten van innovatiekracht via kenniscentra als ‘Wageningen’
• Stikstofbeleid op de schop. De Nederlandse invulling van het Natura2000 beleid moet geëvalueerd worden en tot die tijd geen buitensporige maatregelen die gangbare activiteiten ontwrichten
• Meer aandacht voor producten van Nederlandse bodem, verkleinen afstand tussen voedselproductie en consument, kinderen leren waar ons eten vandaan komt
• Toepassen innovatieve technieken van plantenveredeling
• Afrekenen met EU-belemmeringen die innovatie, zoals pulsvisserij, tegenhouden
• Stoppen met Gemeenschappelijk Visserijbeleid van de EU
• Grondgebonden veehouderij stimuleren door vermindering van de regelgeving
• In de EU veel meer opkomen voor Nederlandse belangen qua landbouw en visserij
Denk
• Verregaande maatregelen om de dierdichtheid en intensiviteit van de landbouw terug te dringen, om zo het stikstofprobleem op te lossen en kleinschaligere landbouw te bewerkstelligen
