Verward door een psychose

Een psychose is geen ziekte op zich. Een psychose kan het gevolg zijn van een stemmingsstoornis of een persoonlijkheidsstoornis, zoals depressie en borderline. Hierbij is er een teveel aan een bepaald stofje in uw brein: dopamine. Daardoor werken hersenen niet zoals ze zouden moeten werken. De meest bekende stoornis waarbij psychoses voorkomen, is schizofrenie.

Vooral jonge mensen

Iedereen kan een psychose krijgen. Waarom iemand een psychose krijgt, is niet helemaal duidelijk. Al zijn er factoren die de kans vergroten.

• Het komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.
• Sommige mensen zijn er van nature gevoeliger voor, maar het is niet erfelijk.
• Een stressvolle gebeurtenis kan aanleiding zijn voor een psychose.
• Ook kan een psychose het gevolg zijn van drugsgebruik of een medische aandoening.

Niet meer uzelf

Denken dat u iemand anders bent, is een bekend verschijnsel bij een psychose. Hier de belangrijkste ziekteverschijnselen van een psychose.

Wanen
Door wanen krijgt u een heel ander idee van de werkelijkheid. Er zijn verschillende soorten, zoals:

• Grootheidswaan - het idee geweldig belangrijk en machtig te zijn, zoals Boeddha of Jezus.
• Achtervolgingswaan - het idee dat u gestalkt, bedrogen of achtervolgd wordt.
• Referentiewaan - het idee dat iedereen het steeds over u heeft, zelfs op de radio en op de televisie.
• Infideliteitswaan - het volhardende idee dat uw partner u ontrouw is. Dit waanbeeld komt voort uit extreme jaloezie.
• Controlewaan - het idee dat anderen uw gedachten wegpakken, vreemde gedachten in uw hoofd stoppen, of dat uw gedachten door iedereen te lezen zijn.

Hallucinaties
Hallucinerende mensen zien, horen, voelen, ruiken of proeven dingen die er in werkelijkheid niet zijn. De meest bekende hallucinaties is 'stemmen horen'. Vooral stemmen die opdrachten geven.

Verward denken
Tijdens een psychose is het moeilijk om nog helder na te denken. Gedachten gaan te snel, te langzaam of springen van de hak op de tak. Mensen die tegen u praten zijn niet te volgen. U kunt zich niet concentreren, bovendien kunt u niet onthouden wat ze zeggen. Andersom is het lastig om te praten met iemand die een psychose heeft, omdat die in zijn eigen gedachtekronkels blijft zitten.

Andere verschijnselen
Er zijn nog allerlei symptomen die voorkomen tijdens of na een psychose. Zo kan het lijken of een patiënt helemaal niet meer wil herstellen. Ze zijn nergens meer enthousiast over, praten minder en hebben weinig energie. Of ze zijn snel afgeleid, depressief of hebben moeite met dingen onthouden. Ze voelen zich vaak ook afgesneden van de rest van de wereld. Maar als u een psychose heeft, kunt u hier niets aan doen.

In balans met medicijnen

Omdat de stofjes in de hersenen zijn ontregeld, is dit gemakkelijk met medicijnen recht te zetten. Hiervoor worden antipsychotica gebruikt, zoals dopamineblokkers. Deze medicijnen werken in op het dopaminesysteem en zorgen dat er weer een evenwicht komt in de hoeveelheid dopamine in de hersenen.

Jammer genoeg werken de medicijnen bij ieder persoon heel anders. Een patiënt krijgt lange tijd verschillende doseringen om te zien welke het beste aanslaat. Vervolgens moet u jarenlang blijven slikken om terugval te voorkomen.

Veel patiënten stoppen met hun medicijnen. Ze hebben veel last van de bijwerkingen. Zoals slaperigheid, bewegingsdrang en seksuele problemen. Bovendien denken ze dat de psychose niet meer terugkomt. Antipsychotica zijn echter een onmisbaar onderdeel van het behandelplan.

Meer hulp

Mensen die eenmaal een psychose hebben gehad, lopen de kans terug te vallen. Mede daarom is naast medicatie, andersoortige hulp gewenst. Cognitieve gedragstherapie wordt wel eens gebruikt om de patiënt te wapenen. Hij leert hiermee zijn gedachten beheersen.

Daarnaast zijn hulp bij de acceptatie en goede voorlichting erg belangrijk. Ook voor de familie. Zij krijgen hierdoor meer inzicht in de aard van psychoses en de tekenen die een psychose aankondigen. Niettemin kan leven met (iemand met) psychoses heel moeilijk zijn. Lotgenotencontact is vaak een welkome vorm van hulp.