De tuin op de schop

De belangrijkste klussen zijn verplanten (1), planten (2) en verpotten (3). Laten we beginnen met verplanten. In een tuin zijn er altijd wel planten die beter ergens anders hadden kunnen staan – nu is het de tijd om daar iets aan te doen. Dan het planten. Dat bestaat uit het aanvullen van bestaande beplanting en uit het planten van zomerbollen, zoals anemonen en gladiolen. Het is vroeg, maar ­onder de grond hebben bollen geen last van nachtvorst. En ten slotte het verpotten. Als een potkluit alleen nog maar uit wortels bestaat, is het tijd voor een grotere pot. Maar daar zijn grenzen aan, want niemand heeft een vorkheftruck om zijn kuipplanten straks weer naar binnen te rijden. Als een grotere pot geen optie is, zul je de wortels moeten snoeien.

1. Een ander plekje

Welke planten verplant je in maart? Om te beginnen alle planten die ’s winters hun blad verliezen. Dat kunnen bomen en struiken zijn, zoals fruit­bomen, maar ook vaste planten als asters en hosta’s. Een plant verdampt water via zijn blad en bij het verplanten – hoe voorzichtig je dat ook doet – beschadig je altijd een deel van de wortels. Als de plant al in het blad staat, kunnen die wortels op warme dagen niet genoeg water aanvoeren waardoor de plant slap gaat hangen. In maart heb je dat probleem niet.

Zo gaat u te werk
Zo ga je te werk, ook als je de rest van het jaar nog planten gaat verplaatsen. Maak het nieuwe plantgat groot genoeg, zodat je de wortels kunt uitspreiden op de bodem van het gat. Zet de planten even diep als ze op hun vorige plaats stonden. Geef veel water, zelfs als het regent, want het is de bedoeling dat de gronddeeltjes zich rondom de wortels van de plant sluiten. Daarvoor is een flinke plens water nodig; voor struiken of bomen zeker een paar emmers vol. En leun daarna niet tevreden achterover, maar hou vooral de verplante struiken in de gaten. Blijf water geven totdat ze goed aan de groei zijn. En geef geen mest. Wacht daar liever mee tot het volgende seizoen.

Scherpe spa
Gebruik voor het verplanten – ook van vaste planten – een scherpe spa. Met een plantschopje is het lastig om een ruim gat te graven. Graaf een vaste plant uit en steek hem met de spa in stukken. Natuurlijk zijn er ook vaste planten die na het uitgraven uit elkaar vallen; Zeeuws knoopje en monarda zijn gemakkelijk met de hand te scheuren, maar voor een pol hosta’s heb je kracht nodig, én scherp gereedschap. Je kunt ook een oud broodmes gebruiken.

Tip
In onze tuinspecial leest u meer tips en weetjes over de tuin.

2. Nieuwe aanwinsten

Waarvoor gebruik je dat plantschopje dan wel? Voornamelijk voor bloembollen en voor planten die je in potjes koopt. Zet die potjes voor het planten in een emmer water, want moderne potgrond bestaat voornamelijk uit turf, en dat is wel lekker licht om te tillen, maar bijna niet meer nat te krijgen als hij eenmaal is uitgedroogd. Het kan geen kwaad om in maart al vorstgevoelige planten zoals tijm, rozemarijn en lavendel te planten, maar eenjarige planten die echt niet winterhard zijn, zoals basilicum of lathyrus, kun je beter laten staan tot mei.

Plantenschopje
De grond waarin potplanten staan, bevat bijna altijd mest, zodat het bemesten hier eveneens tot het volgende seizoen kan wachten. Ook voor het planten in potten en bloembakken komt het plantschopje van pas. Kies het zo klein mogelijk. Dat werkt het fijnst, zeker in zware grond. Plantschopjes gebruik je overigens niet alleen om te planten, maar ook om te wieden. Vooral die met een smal blad en een scherpe punt zijn handig om onkruid met penwortels, zoals paardenbloem en zuring, uit te steken.

3. Een groter onderkomen

En dan de kuipplanten, zoals Afrikaanse lelies (Agapanthus), oleanders en citrusboompjes. Die kunnen in maart nog niet naar buiten, maar je kunt ze wel al een opknapbeurt geven. Daarbij hoort verpotten. Als een plant al jarenlang in een pot staat, bestaat de potkluit op het laatst alleen nog maar uit wortels. Terwijl er ook grond nodig is om meststoffen en water vast te houden. Daarom moeten kuipplanten van tijd tot tijd worden verpot. Is het niet mogelijk om een grotere pot te kiezen omdat die niet te tillen is, probeer dan de plant uit de pot te tillen. Maak de potkluit kleddernat en als die dan nog niet loslaat, ga dan met een groot mes langs de binnenrand van de pot. Til de kluit uit de pot en snijd voorzichtig een derde van de wortels weg. Laat de plant weer in de pot zakken en vul de ruimte die is ontstaan aan met verse potgrond.