Het is zo'n heerlijk beeld: een appel van de boom plukken en er meteen je tanden erin zetten. Maar de smaak van vers geplukte appels laat vaak veel te wensen over. Tuinexpert Romke van de Kaa legt uit wanneer je kunt plukken en hoe lang je wacht tot je je eerste appeltjes weg hapt.
Appels juist bewaren na pluk
Met voldoende zon en geteeld in het juiste klimaat, zijn de meeste fruitsoorten prima direct van de struik of boom te eten. Vaak is het zelfs het lekkerst om pas vlak voor gebruik te oogsten, zodat de vruchten zo lang mogelijk de tijd hebben gehad om een volle, zoete smaak te ontwikkelen.
Bij appels werkt het net even anders. Appels zijn plukrijp wanneer de pitten rijp zijn, maar pas eetrijp als ook het vruchtvlees op smaak is gekomen. Het spreekwoord 'een appeltje voor de dorst' geeft al aan dat dit fruit langer bewaard kan worden en in veel gevallen is dit zelfs aan te bevelen. Vers geplukt zijn appels vaak nog te hard en te zuur.
Wanneer is een appel plukrijp?
- Als er gave valappels onder de boom liggen waar niets aan mankeert, zijn de vruchten meestal plukrijp.
- De kleur verandert. Groene appels worden geler, veel rassen krijgen rode blossen. Bij alle rassen wordt de kleur intenser.
- Een plukrijpe appel laat makkelijk los.
- Bij rijpe vruchten is de pit bruin tot bruinzwart.
- Eetrijpe, plukbare appels beginnen te geuren.
Lijsten om pluktijd te bepalen
Als je het ras van je boom weet, kun je deze lijsten gebruiken om de globale pluktijd te bepalen:
- Voor traditionele fruitrassen is de meest bruikbare lijst die van Lijsten en Beeftink.
- Veel informatie over bloeitijd, pluk, rijpingsdatum, gebruik en vruchtkleur van oude rassen op de 'kenmerkenlijst' van Frijns (Jos Frijns en Zonen te Margraten).
- Boomkwekerij Ten Elsen in Neede
- Jan Sterken in Blankenberge (B)
- Bongerd Groote Veen
- Auke Kleefstra in Sumar
Kies het beste eetmoment
Na de pluk volgt een nieuwe uitdaging: het beste eetmoment kiezen. Veel appels zijn bij het plukken nog helemaal niet goed op smaak. Ook hier kun je bij bekende rassen tabellen raadplegen. Maar om voor je eigen boom de beste bewaartijd te bepalen, is proeven het devies.
Bij zomerappels zit beperkte tijd tussen pluk- en eetrijp en je kunt ze vaak al na een weekje eten. Bij herfstappels loopt dit al snel op tot een maand en veel winterrassen, de specifieke bewaarrassen, doen er enkele maanden over om op smaak te komen.
Bij rassen die langer de tijd nodig hebben om op smaak te komen, kun je een aantal van de mooiste vruchten bij de pluk overslaan. Wanneer je deze zo laat mogelijk plukt, zijn ze aanzienlijk sneller eetrijp. Je kunt ze dan ook minder lang bewaren, maar vruchten die aan de boom optimaal rijp zijn geworden, zijn wel het lekkerst.
Blijf experimenteren
Een aantal rassen komt echter pas goed op smaak na een langdurige koele bewaring. Blijf daarom experimenteren. Zet een paar doosjes koel weg, een doos wat warmer, en een schaal op kamertemperatuur. Appels die ineens in een warm vertrek worden gelegd, rijpen vaak sneller. Ook hierbij is het uitproberen: het resultaat verschilt van ras tot ras.
Meer video's met tuinexpert Romke van de Kaa bekijken?
