Digital Markets Act is nu ingevoerd, wat heeft het voor gevolgen?
De Digital Markets Act (DMA) is ingevoerd, een Europese wet om de macht van bedrijven als Google, Facebook en Apple te beperken. Dit is wat er gebeurt bij grote techbedrijven zoals Google, Windows en Facebook door de nieuwe wet.
Sinds 8 maart hebben gebruikers meer controle over wat grote techbedrijven doen met hun data. De Digital Markets Act (DMA) is nu van kracht, een Europese wet die tot doel heeft de macht van bedrijven zoals Google, Facebook en Apple te beperken. Maar het is belangrijk dat je zelf actie onderneemt!
Wie zijn de grote spelers?
Deze bedrijven worden "poortwachters" genoemd, omdat ze zo groot en invloedrijk zijn dat ze de hele markt beïnvloeden. De grote spelers zijn: Alphabet (Google), Microsoft, Apple, Meta (Instagram, Facebook en WhatsApp), Amazon en het Chinese Bytedance (TikTok).
Neem Google. Deze techgigant biedt verschillende diensten aan, zoals YouTube voor het bekijken van video's, Google Maps voor navigatie, Google Pay voor betalingen, Chrome voor internetbrowsing, Fitbit voor het meten van gezondheid en lichamelijke activiteit, en Google Nest voor slimme apparaten in huis. Hoewel je deze diensten afzonderlijk kunt gebruiken, koppelt Google aan de achterkant al je gegevens onder één paraplu. Hierdoor heeft het bedrijf enorm veel informatie over jou, vaak meer dan je partner weet.
Zelf afschermen
Je kunt een deel van deze gegevens aanpassen in je privacy-instellingen, maar dit kan soms ingewikkeld zijn en het gebruiksgemak belemmeren. Zo kun je bijvoorbeeld je locatiegeschiedenis uitzetten in Google Maps, maar dan moet je telkens een nieuw adres invoeren voor elke zoekopdracht.
Met de DMA is het verboden om data op te ''stapelen''. Je kunt de diensten wel loskoppelen, maar je moet dit zelf doen. Log in op je Google-account, ga naar "gegevens en privacy" en scroll naar beneden tot je "gekoppelde Google-services" ziet. Daar kun je de verschillende diensten ontkoppelen of koppelen.
Verdere wetgeving
Europa heeft meer wetten ingevoerd om de macht van techbedrijven te beperken. Naast de DMA, die gericht is op de poortwachters, zijn er ook de Digital Services Act (DSA) en de Data Governance Act (DGA).
De DGA, die vorig jaar werd ingevoerd, richt zich op veilig delen van data. Als je bijvoorbeeld medicijnen gebruikt en bijwerkingen ervaart, moet deze informatie geanonimiseerd worden gedeeld met verschillende partijen.
De DSA, ook vorig jaar ingevoerd, heeft tot doel desinformatie op online platformen tegen te gaan en het internetgebruik veiliger te maken voor consumenten die online aankopen doen. Het gaat onder andere om de verantwoordelijkheid van online diensten. Internetplatforms moeten bijvoorbeeld optreden tegen illegale content zoals terroristische inhoud en haatzaaiende taal, en bedrijven mogen niet zomaar gepersonaliseerde advertenties aanbieden.
Meta: Facebook, WhatsApp en Instagram
Externe bedrijven kunnen je surfgedrag op hun sites volgen met Meta-pixels. Ze kunnen bijvoorbeeld zien welke pagina's je bekijkt en hoelang je daar blijft.
Als je Instagram en Facebook wilt loskoppelen, ga dan naar het Meta Accountcentrum en klik op "profielen" of "verbonden ervaringen". Meta belooft de koppeling binnen 15 dagen te verwijderen.
Als je niet wilt dat andere bedrijven informatie delen met Facebook over je bezoek aan hun site, ga dan naar het accountcentrum en klik op "je activiteit buiten Meta-technologieën". Je zult versteld staan van de hoeveelheid data die je hier deelt.
WhatsApp-gebruikers kunnen nu chatten met mensen die een andere app zoals Signal of Telegram gebruiken.
Amazon
Amazon biedt ook verschillende diensten waarbij data wordt gekoppeld. In Nederland staat Amazon vooral bekend om haar marktplaats waar producten worden verkocht en om videostreamingsdienst Amazon Prime. Veel mensen hebben ook een Alexa-speaker in huis om spraakcommando's te geven, vergelijkbaar met Google Assistent. Je kunt deze diensten loskoppelen door in te loggen op je Amazon-account en naar "datagebruik tussen services" te gaan. Hier kun je instellen wat je wel en niet wilt.
Microsoft
Microsoft is eigenaar van Windows, LinkedIn en verschillende softwarepakketten zoals Word en Excel. Op een Windows-computer is vaak software voorgeïnstalleerd die je niet makkelijk kunt verwijderen, zoals de browser Edge, een virtuele assistent of apps zoals Windows Foto's. Met de nieuwe wet kun je deze apps en software nu wel verwijderen. Het is ook duidelijker welke apps systeem-apps zijn en dus niet kunnen worden verwijderd.
De DMA is echter niet van toepassing op de browser Edge en zoekmachine Bing, omdat de Europese Commissie van mening is dat deze twee niet dominant genoeg zijn.
Apple
Apple staat bekend om haar strikte regels, zoals het niet kunnen downloaden van apps buiten de App Store. Maar dit verandert door de nieuwe wet. Je moet wel nieuwe software installeren (iOS 17.4). Daarna is het mogelijk om apps buiten de App Store aan te schaffen, wat ook wel sideloading wordt genoemd.
Een andere verandering is dat Apple de NFC-chip in je telefoon, waarmee je contactloos kunt betalen, openstelt voor andere betaaldiensten. Tot nu toe kon je alleen met Apple Pay betalen.
Spotify en andere grote appontwikkelaars hebben een brief gestuurd naar de Europese Commissie waarin ze stellen dat Apple zich niet aan de Digital Markets Act houdt. Ontwikkelaars moeten bijvoorbeeld een vergoeding van 50 cent per download betalen als hun app meer dan een miljoen downloads heeft. Bedrijven kunnen ervoor kiezen om dit niet te doen, maar dan moeten ze nog steeds de oude regels volgen die niet voldoen aan de DMA.
