E-mail, internetbankieren, DigiD, Facebook en nog veel meer zaken horen bij de digitale boedel. Hoe regel je deze digitale erfenis voor en na een overlijden?
Goede voorbereiding is het halve werk, want voor de nabestaanden is het dan veel makkelijker om je digitale nalatenschap af te handelen. Zo’n digitaal testament houdt in dat je al je accounts met toegangsgegevens (zie kader Checklist) ergens vastlegt, zodat een aangewezen vertrouwenspersoon deze gegevens later kan gebruiken om je digitale nalatenschap af te handelen.
Neem ook de inloggegevens mee van je computer, tablet en smartphone. Anders wordt het heel lastig om daarop binnen te komen.
Als je specifieke wensen voor bepaalde accounts hebt, geef dan aan wat je ermee wilt laten doen. Bijvoorbeeld op Facebook is het mogelijk om je persoonlijke pagina om te laten zetten in een herdenkingspagina. Vermeld ook wat er moet gebeuren met bestanden – zoals foto’s en documenten – op je computer, mobiele apparaten en eventueel in de cloud op internet.
Online kluis
Het goedkoopste digitale testament is een vel papier met al je accountgegevens, dat je goed opbergt bij jezelf thuis of geeft aan iemand die je vertrouwt. Een andere mogelijkheid is het digitaal aan te pakken. Je zet daarvoor je gegevens in een met een wachtwoord beveiligd Excel- of Word-bestand op een USB-stick. Vervolgens geef je de USB-stick en het wachtwoord aan degene die je digitale nalatenschap later moet afhandelen. Een variant hierop is een wachtwoordmanager op internet gebruiken voor het bewaren van je gegevens. Dit is een online kluis bewaakt met een sterk wachtwoord.
Je kunt er ook voor kiezen je volledige nalatenschap officieel te regelen in een testament bij een notaris. Dit kost zo’n €600 maar je weet dan zeker dat alles goed geregeld is voor later. Je krijgt hierbij de mogelijkheid om de gegevens van je digitale nalatenschap bij de notaris in een kluis te laten bewaren. Een goedkopere optie is een online kluis bij www.nederlandsenotariskluis.nl voor €4,95 per maand. Je kunt je wachtwoorden dan ook tussentijds zelf aanpassen. Na je overlijden krijgt een aangewezen vertrouwenspersoon toegang tot de kluis.
Niks vastgelegd?
Wat als je als nabestaande te maken krijgt met een digitale nalatenschap zonder dat er iets vastgelegd is? Zonder inloggegevens wordt het lastig alles snel af te handelen. Gelukkig zijn er voor financiële en overheidsaccounts duidelijke procedures bij overlijden. Hoe je precies moet handelen, lees je vaak op de website van de bank, verzekeringsmaatschappij of ander bedrijf door te zoeken op ‘overlijden’. Bij het regelen hiervan worden standaard digitale accounts tijdelijk overgedragen of opgeheven.
DigiD is de overheidssleutel tot veel websites en diensten. Na overlijden vervalt de DigiD niet direct, maar mag desondanks niet gebruikt worden door nabestaanden. Daarvoor moet je van tevoren gemachtigd zijn. Om te weten te komen wat er geregeld moet worden en hoe je dat doet, zoek je op www.rijksoverheid.nl of www.belastingdienst.nl op ‘overlijden’.
Professionele hulp
Het grootste probleem voor nabestaanden is vaak toegang krijgen tot computers, tablets en smartphones. Bewaarde e-mails en andere digitale documenten, zoals facturen, kunnen je hierbij helpen.
Bij een pc kun je zonder account toch nog toegang krijgen. Daarvoor heb je een tweede computer nodig die contact maakt met de harde schijf van die pc. Je omzeilt dan het Windows-account. Dit is wel een klusje voor een gevorderde computergebruiker.
Dit werkt niet bij een smartphone of tablet. Als je die wilt ontgrendelen, moet je de professionele hulp inschakelen van bedrijven als www.digitallifelegacy.nl of www.i-finish.nl/digitale-nazorg.
Bij sociale media is het gelukkig niet direct nodig om als nabestaande de inloggegevens te hebben. De meeste sociale media hebben een procedure voor het aanpassen of beëindigen van een account na overlijden. Je hebt hierbij wel altijd een overlijdensakte nodig.
Checklist
- Van welke e-mailservice(s) maak je gebruik? (Hotmail, Gmail etc.)
- Welke financiële zaken regel je digitaal? (Internetbankieren, verzekeringen etc.)
- Welke overheidszaken regel je digitaal? (MijnOverheid, gemeente etc.)
- Welke digitale streamingsabonnementen heb je? (Netflix, Spotify etc.)
- Nog meer digitale abonnementen? (Krant, tijdschriften, supermarkt etc.)
- Waar sla je digitale bestanden op? (iCloud, DropBox etc.)
- Welke sociale media gebruik je? (Facebook, Instagram etc.)
- Welke apparaten gebruik je en hoe log je in? (Pc, tablet, laptop, mobieltje etc.)
