Moeilijk kunnen ademen
Voor de gemiddelde leek zullen de termen COPD, chronische bronchitis en astmatische bronchitis klinken als één pot nat. Bovendien hebben ze ook nog eens allemaal hetzelfde kenmerk: moeilijk kunnen ademen. Toch is het belangrijk de verschillen te weten.
Waarom dat belangrijk is? Dat volgt zo. Eerst even wat definities. Bij het kenmerk 'moeilijk kunnen ademen', onderscheiden we als oorzaken:
- Astma
- Bronchitis
- Astmatische bronchitis
- Cronische bronchitis/COPD
- Chronische astmatische bronchitis
Astma en bronchitis
Astma is een aandoening van de ademhalingsorganen. Er zijn aanvallen van kortademigheid – benauwdheid – die ontstaan doordat de luchtbuisjes rond de longen zich krampachtig samentrekken. Bronchitis is een aandoening van de longen waarbij diezelfde lichtbuisjes ontstoken raken, waardoor ademhalen lastiger wordt. Bronchitis kan acuut voorkomen als er irriterende dampen zoals rook, chloor, ammonia of ozon wordt ingeademd. Is de ontsteking permanent, dan is er sprake van chronische bronchitis.
Chronische bronchitis/COPD
Een aandoening van de luchtwegen die vaak dagelijkse klachten geeft in de vorm van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vaak zijn de klachten ontstaan na jarenlang roken. Chronische bronchitis en longemfyseem vormen samen COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease.
Chronische astmatische bronchitis
Een vorm van bronchitis waarbij ademhalen niet alleen moeilijker wordt, maar er ook benauwdheidsklachten optreedt. Dit lijkt op astma, maar er is meer slijmvorming en de benauwdheidsklachten zijn elke dag aanwezig.
Astmatische bronchitis
Astma speelt vooral een rol bij kinderen en jongvolwassenen. Maar als de klachten op volwassen leeftijd blijven bestaan kun je stellen dat mensen niet over hun astma heen zijn gegroeid. De ziekte wordt dan chronisch, maar veranderd meestal wel van vorm: de astma-aanvallen worden weliswaar minder heftig, maar de klachten blijven aan. Langzamerhand gaat er geen dag meer voorbij zonder benauwdheid en piepend ademhalen. Omdat daar ook nog eens slijm bij wordt gevormd, is er sprake van astmatische bronchitis, hoewel artsen steeds vaker alleen de term ‘astma’ voldoende vinden.
Voorkomen
Hoewel erfelijkheid een rol speelt bij het krijgen van astma of bronchitis of een combinatie daarvan, is het belangrijk om je te realiseren dat je zelf iets kunt doen aan het voorkomen ervan. Dat is natuurlijk gezond leven, bewegen en niet roken, maar er zijn meer voorzorgsmaatregelen die kunnen worden genomen. En dan vooral door ouders om te voorkomen dat hun kinderen last krijgen van astma of bronchitis, nu of later in hun leven. En daarom is het belangrijk de verschillen te kennen tussen de verschillende ziektes waarbij moeilijk adem kunnen halen een rol speelt.
Allergie
Bij kinderen is het vooral belangrijk astma te voorkomen of zo goed mogelijk te behandelen. Astma wordt vaak uitgelokt door overgevoeligheid (allergie) voor allergenen. Bijvoorbeeld voor huisstofmijt, haren van huisdieren of stuifmeelkorrels (pollenallergie). De oorzaken van zo’n allergie zijn vaak moeilijk te voorkomen, maar je kunt er natuurlijk voor zorgen dat een kind in ieder geval niet in aanraking komt met hetgeen hem zo ziek maakt. Ook andere prikkels kunnen astma uitlokken: koude lucht, mist, luchtverontreiniging, inspanning, hevige emoties en tabaksrook.
Winter
Waar astma chronisch is en altijd aanwezig, geldt dat voor bronchitis dus niet. De symptomen daarvan steken vooral de kop op in de koude wintermaanden: het griepseizoen. Niet zo gek, want een van de virussen die bronchitis veroorzaakt, is influenza A en B: beter bekend als ‘de griep’. Bronchitis gedijt goed in een koude, vochtige omgeving, dus het is zaak daar zeker in de kinderkamer op te letten. Ook nu geldt weer dat mensen met een verhoogd risico op het krijgen van bronchitis diegenen zijn die veel blootstaan aan tabaksrook.
Behandeling
Naast het voorkomen van astma en bronchitis is het belangrijk om juist te handelen als iemand een van de ziektes eenmaal heeft. In beide gevallen geldt dat medicijnen (bijvoorbeeld de inhaler bij astma, het welbekende pufje) de gevolgen prima onderdrukken of zelfs genezen. In Nederland sterven weliswaar kinderen als gevolg van astma – 4 tot 5 per jaar – maar dat komt vooral doordat de symptomen niet goed worden onderkend. Bronchitis moet worden aangepakt zoals een flinke griep: veel drinken, hoestdrank en als het moet antibiotica. Komen astma of bronchitis op latere leeftijd voor, dan is het vooral een zorg van zo goed mogelijk leren omgaan met de beperkingen.
- KiesBeter.nl
- Longforum
- Astma-COPD.nl
- Astmacentrum Schoondonck
- www.kinderen.nl
- www.mijnkinderarts.nl