Meester Frank Visser: 'Een val in het duister'

Sijtsma had vroeger een loonwerkersbedrijf. Sinds zijn pensionering was hij daarmee opgehouden. Nou ja, hij had nog wel het nodige materieel in zijn loods staan, waarmee hij heel af en toe nog een betaald klusje deed. 

Sijtsma zag dat het schoonspuiten van de tractor ­nogal moeilijk ging. “Waarom komen jullie niet even naar mij toe?” bood hij aan. “Ik heb een hogedrukspuit. Dat gaat een stuk makkelijker.”

Broersma en zijn neef reden daarop met de tractor naar het erf van Sijtsma. Met zijn hogedrukspuit was het klusje inderdaad zo geklaard. Ondertussen keek neef Sjoerd een beetje rond in Sijtsma’s loods. Met name een kiepwagen die daar stond had zijn belangstelling. “Mooie wagen”, riep hij. Waarna een klap te horen was, gevolgd door een schreeuw. Sjoerd had niet gezien dat de kiepwagen half boven een open smeerput stond geparkeerd; in het halfdonker was hij daarin gevallen. Dat deed niet alleen pijn, Sjoerd had ook zijn kuitbeen gebroken. Hij kon een tijdje niet werken. Flinke schade dus.

Nu denkt u wellicht: eigen schuld, dikke bult. Maar Sjoerd dacht daar anders over en stelde Sijtsma aansprakelijk. Daar kwam een rechtszaak van. De rechter moest beoordelen of Sijts­ma onrechtmatig had gehandeld. Want ­alleen dan kan er sprake zijn van aansprakelijkheid. Anders dan u wellicht zou verwachten, besliste de rechter in het voordeel van Sjoerd. Want Sijtsma wist van de gevaarlijke situatie in zijn loods en had het ongeluk eenvoudig kunnen voorkomen door Sjoerd te waarschuwen. Zoiets als: ‘Pas op voor de open smeerput, jongen!’ De rechter ging zelfs nog verder. Want ook het beroep op eigen schuld van Sjoerd (‘Had je maar beter uit je ogen moeten kijken’) werd verworpen. Sjoerd hoefde geen open, diepe, nauwelijks zichtbare smeerput te verwachten.

Toch klinkt het onsympathiek dat Sjoerd de man, die alleen maar wilde helpen, voor de rechter sleepte. Zo gaan we toch niet met elkaar om op het platteland! Maar misschien zat het hem wel in het feit dat Sijts­ma goed verzekerd leek. Waarom zou je het geld daar ­laten zitten? Als de verzekering uitkeerde, was iedereen gelukkig!

Daar deed zich echter onverwacht een tweede ­probleem voor. Sijtsma was wel goed verzekerd, maar alleen als particulier en niet als bedrijf. En u voelt hem al aankomen: de verzekering merkte Sijtsma als ondernemer aan. Die loods met smeerput en agrarisch materieel had toch duidelijk een bedrijfsmatige bestemming!

Gelukkig bood de rechter Sijtsma hier wel de reddende hand. Het betrof hier een geval van burenhulp zonder bedrijfsmatig motief. Dat de loods ­vroeger het centrum was van een bloeiend loonwerkersbedrijf en daarvoor ook nu nog sporadisch werd gebruikt, maakte de ­verleende burenhulp nog niet bedrijfsmatig. Die was particulier en werd dus gedekt door Sijts­ma’s afgesloten WA-verzekering.

Dat was natuurlijk anders geweest als Broersma had moeten betalen voor het schoonspuiten. Dan was Sijtsma bedrijfsmatig bezig en was de loods ook als zodanig in gebruik geweest.

Ik vind de poging van de verzekeraar om in dit geval onder de dekking uit te komen lichtelijk kleingeestig. Dat er toch betaald moet worden, is in elk ­geval niet meer dan redelijk.

*Namen zijn fictief