Het goede nieuws voor 2024 over darmkanker
Nieuwe technologische ontwikkelingen en behandeltechnieken volgen elkaar in een razend tempo op. We spraken vijf medisch specialisten die hier binnen hun vakgebied hun steentje aan bijdragen. Waar kijken zij naar uit? Gerrit Meijer is patholoog in het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam.
Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 12.000 mensen de diagnose darmkanker. “Als je wacht op de symptomen zoals afvallen zonder oorzaak of bloed of slijm in de ontlasting, dan is de ziekte vaak al vergevorderd”, legt Meijer uit. “Ongeveer de helft van de patiënten zal er dan aan overlijden. Om die reden is in Nederland in 2014 het bevolkingsonderzoek darmkanker ingevoerd.”
Iedereen tussen de 55 en 75 ontvangt eens in de twee jaar een enveloppe met een borsteltje, een reageerbuis en een retourenvelop thuis in de bus. In het lab wordt de aanwezigheid van het bloedeiwit hemoglobine gemeten. Die test is simpel en werkt goed, maar er is ruimte voor verbetering, volgens Meijer. “We willen er nog vroeger bij zijn. Niet alleen kanker in een vroeg stadium ontdekken, maar liever nog grote poliepen, die een voorstadium kunnen zijn van kanker. Dan kunnen deze poliepen al bij het kijkonderzoek worden verwijderd en is er geen operatie nodig.”
Er bestond een Amerikaanse test waarmee dat kon, maar daarbij was een grote hoeveelheid ontlasting nodig. Dat past niet in ons bevolkingsonderzoek waarbij we alles versturen via de brievenbus. Daarom wilden de onderzoekers de ontlastingstest verbeteren door naast hemoglobine op andere eiwitten te testen. In een onderzoekstraject van bijna tien jaar is dat gelukt: Meijer en zijn team vonden nog twee geschikte eiwitten die op darmkanker duiden en die via een simpele test te meten zijn in een kleine hoeveelheid ontlasting. “We hebben 13.000 deelnemers van het bevolkingsonderzoek gevraagd om twee beetjes van dezelfde ontlasting in te sturen – een voor de routine-test en een voor de nieuwe test. Zo konden beide testen goed worden vergeleken. De nieuwe test kon worden geanalyseerd in hetzelfde laboratorium als de routine-test. Invoeren van de nieuwe test vraagt dus maar een kleine aanpassing van het huidige screeningprogramma.”
Minder nieuwe darmkankers en afname van sterfte
De resultaten zijn net binnen en zeer hoopgevend. De test detecteert meer grote poliepen, zonder veel meer ‘fout positieve’ uitslagen, waarbij je dus onterecht naar het ziekenhuis moet voor verder onderzoek. Meijer: “We verwachten dat er een belangrijke vermindering van het aantal nieuwe darmkankers mogelijk is en dat ook de sterfte aan darmkanker verder zal afnemen. Dat is heel goed nieuws. We hopen nu snel de laatste stappen te zetten, zodat de nieuwe test zo snel mogelijk kan worden gebruikt in het bevolkingsonderzoek.”
Lees ook: 7 veelgestelde vragen over de thuistest op darmkanker
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine januari 2024. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!
- Plus Magazine
