Vraag van de week
Omdat een vriend van mij in nood zat heb ik een woning voor hem gekocht die hij nu van mij huurt. Ik wil dat hij die woning na mijn overlijden van mij erft. De notaris raadde mij aan een tweetrapsmaking in mijn testament op te nemen. Op die manier zou ik zeker weten dat de woning bij de kinderen van de vriend van mij terecht zou komen en niet bij zijn nieuwe partner. Zijn kinderen zijn nu pas 3 en 5 jaar. Dat lijkt me gecompliceerd; kan het ook anders?
Jawel, u kunt het ook anders organiseren, maar het blijft altijd gecompliceerd. Of anders gezegd, wanneer u zeker wilt weten dat de partner van de vriend niet van u erft, krijgt de vriend altijd met extra handelingen te maken. Een alternatief voor de tweetrapsmaking is de persoon die in eerste instantie van u erft 'over te slaan' maar die persoon wel het vruchtgebruik te laten verkrijgen van de woning die u zijn kinderen laat erven. Uw erfgenamen zijn dus de minderjarige kinderen; zij erven het bloot eigendom van de woning/de erfenis. De vriend/ouder is de wettelijk vertegenwoordiger en moet dus het blooteigendom beheren van de kinderen tot ze meerderjarig zijn. Daarna moeten ze het zelf doen.
In uw testament kunt u aanvullende bepalingen opnemen over bijvoorbeeld wie het klein en groot onderhoud van de woning of de gemeentelijke belastingen moet betalen.
Met deze constructie betalen de kinderen en de vriend erfbelasting bij uw overlijden, maar na het einde van het vruchtgebruik wast het bloot eigendom van de kleinkinderen aan tot vol eigendom zonder dat er verder erfbelasting verschuldigd is. U bespaart op deze manier een flinke som erfbelasting.
Er is wel een kanttekening bij deze constructie te maken. Wanneer het vruchtgebruik eindigt bij het overlijden van de vriend dan heeft zijn partner geen vruchtgebruik (en dus geen recht om in de woning te blijven wonen) en moet er op dat moment een oplossing voor haar worden gevonden. Een ander nadeel is dat de kleinkinderen wel bezit hebben maar er niets mee kunnen zolang het vruchtgebruik niet geëindigd is. Het kan daarom zinvol zijn om het vruchtgebruik op een bepaald moment te laten eindigen, bijvoorbeeld bij het bereiken van een bepaalde leeftijd van het jongste kind. Zorg ook dat de erfbelasting die na uw overlijden verschuldigd is, betaald kan worden anders moet de woning alsnog verkocht worden om deze erfbelasting te kunnen betalen. Dat advies hoort overigens ook bij de tweetrapsmaking.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur en houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als Register Executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.
