Vraag van de week
Mijn ouders hebben mijn broer onterfd én als legaat zijn legitieme deel toegekend. Ik vind dat als enig erfgenaam een beetje vreemd want nu zou hij én dit legaat én zijn legitieme portie kunnen opeisen, dan heeft hij toch weer net zoveel als hij gewoon zou hebben geërfd?
Het komt regelmatig voor dat notarissen voor een onterfd kind een legaat in het testament opnemen ter grootte van de legitieme portie. Daarmee voorkomen ze dat een onterfd kind vijf jaar de tijd heeft om zijn legitieme portie op te eisen en de andere erfgenamen dus maar moeten afwachten of het zover komt.
Uw angst dat hij dan naast zijn legaat ook zijn legitieme portie opeist en daarmee twee keer de helft van het normale erfdeel krijgt en dus zijn gewone erfdeel ontvangt, is ongegrond. Volgens het legaat krijgt hij als legaat evenveel als hij als legitieme portie had kunnen krijgen. Dat betekent dat alles wat er ten tijde van het overlijden was, plus alles wat bij leven aan kinderen is geschonken door uw ouders (meer dan € 500 per keer) en de laatste vijf jaar aan derden, moet worden opgeteld. Van dit totaal (de legitimaire massa) berekent u zijn erfdeel, in uw geval de helft) en daarvan de helft is zijn legitieme portie, hij ontvangt dus een kwart van de nalatenschap van de overleden ouder.
De wetgever heeft voorts bepaald dat op die legitieme portie het volgende in mindering moet worden gebracht: de schenkingen die de legitimaris bij leven al heeft ontvangen en alles wat hij geërfd heeft of had kunnen erven. Slaat uw broer zijn legaat af omdat hij de legitieme wil hebben, dan wordt op die legitieme zijn legaat (dus zijn legitieme portie) in mindering gebracht en erft hij dus niets. Het is dus voor uw broer niet zinvol om zijn legitieme op te eisen.
Het testament van uw ouders zal dan vervolgens duidelijk maken wat er met het geld moet gebeuren dat uw broer niet ontvangt.
N.B. Betreft het hier de nalatenschap van de langstlevende ouder, dan moet u eerst onderzoeken of het erfdeel van de eerst overleden ouder is uitgekeerd. Zo niet dan moet u dit eerst doen, ook als er hier ook sprake is van een legitiem deel dat pas vrijvalt na overlijden van de langstlevende ouder.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.
