Hoe krijgt u toegang tot het banksaldo van een overleden familielid? Banken eisen vaak een dure verklaring van erfrecht, die u honderden euro’s kost. Is dat nodig?
Zodra een persoon overlijdt, moet u dat melden bij de bank. Die blokkeert dan diens rekening en zet hem op naam van ‘de erven van’. De bank geeft de rekening enige tijd later weer vrij aan de wettige erfgenamen. Wie dat zijn, bepaalt de bank aan de hand van een verklaring van erfrecht van de notaris, waarvoor de erfgenamen met plezier enkele honderden euro’s hebben betaald.
Verklaring van erfrecht omzeilen?
In de praktijk hebben veel erfgenamen geen zin in al dat gedoe. Bovendien is verklaring van erfrecht duur: afhankelijk van de notaris 250 tot wel 2.500 euro.
De verleiding is groot om van de officiële dure weg af te wijken, want een bank weet uit zichzelf niet, of iemand overleden is. De gemeente meldt een overlijden alleen bij de fiscus en bij uitkeringsinstanties. Dus zolang u de bank niet wijzer maakt dan ze is, blijft de rekening toegankelijk.
Had u samen met de overledene een en/of-rekening, dan kunt u gewoon nog bij het geld. Had uw overleden ouder u een machtiging gegeven, dan kunt u die nog gebruiken. Of wellicht kunt u de inlogcodes uit de bureaula vissen.
In de laatste twee gevallen bent u strikt genomen illegaal bezig. De machtiging eindigt bij overlijden. En de inlogcodes van een ander gebruiken, dat is alsof u een handtekening vervalst.
Bank overhalen verklaring te laten zitten
Een minder slinkse manier om het geld te bemachtigen, is de bank overhalen om zonder verklaring van erfrecht het geld uit te keren. Dat is ook nodig, als u de tenaamstelling van uw en/of-rekening wilt wijzigen (de bank blokkeert deze rekening overigens nooit).
In de praktijk zal de bank de verklaring van erfrecht alleen laten schieten, als de overledene getrouwd was of een geregistreerd partner had, en geen testament. In dat geval vervalt sinds 2003 de gehele erfenis altijd aan die partner, hoewel de kinderen wel een vordering krijgen op de partner, te innen bij diens overlijden (of faillissement / van toepassing worden van de wettelijke schuldsanering).
Uw status als erfgenaam kunt u dan aantonen met een akte van overlijden en een verklaring van het Centraal Testamentregister dat er geen testament is – want daarin zou eventueel een andere erfgenaam aangewezen kunnen zijn.
Centraal Testamentenregister Het Centraal Testamentenregister (CTR) is een database waarin wordt bijgehouden wie, wanneer en bij welke notaris een testament heeft laten (op)maken. Het CTR biedt geen inzage in de inhoud van het testament, maar beantwoordt wel de vraag of een overledene een testament heeft en bij welke notaris deze zich bevindt. Een gratis verzoek dient u in met dit formulier. Die hebt gekregen van de gemeente waar de overledene gestorven is. Het uittreksel, ook wel bekend als akte van overlijden, wordt verstrek na overhandiging van een overlijdensverklaring van een arts. Doorgaans zorgt de uitvaartondernemer voor de akte. Meer informatie: http://www.centraaltestamentenregister.nl/.
|
In praktijk doen alleen Postbank en ING dit. De SNS Bank doet het alleen voor rekeningen met een tegoed van minder dan € 4.500. Bij Fortis mag de rekening maximaal € 1.000 bevatten. Bij de Rabobank en ABN Amro hangt het af van de filiaalmanager. Soms hoeft de langstlevende partner tot bedragen van €25.000 geen verklaring te laten zien wanneer er geen testament is opgemaakt, soms echter ook wel. Dit alles bleek uit een onderzoek van de Consumentenbond in de zomer van 2008.
Risico’s waar verklaring van erfrecht u tegen beschermt
Door op deze manieren het geld te bemachtigen, stelt u zich aan risico’s bloot. U aanvaardt er namelijk impliciet de erfenis mee. Impliciet aanvaarden is meestal ‘zuiver aanvaarden’. Dat wil zeggen: inclusief schulden. Die kent u op moment van overlijden misschien nog niet. Een buitenechtelijk kind kan nog jaren later opduiken en een alimentatie opeisen bij de erfgenamen. Het komt ook voor, dat een ouder failliet is gegaan, terwijl de kinderen dat niet weten. Ook dan kunnen schuldeiser ineens bij erfgenamen komen aankloppen.
Er zijn manieren om dit het risico van schulden uit te sluiten, maar die lopen via de notaris. Aniel Autar, notaris bij Kooijman Lambert Notarissen en AD Geld en Recht-expert, schreef hier al eerder over:
De bank loopt ook een risico. Stel dat zij het geld aan de verkeerde uitkeert. Dan zal de echte erfgenaam bij de bank zijn recht gaan halen. En de bank mag dan, voor eigen risico, proberen het geld weer bij u terug te krijgen.
Zeker als het iets ingewikkelder wordt, meerdere erfgenamen of zelfs minderjarigen of wilsonbekwamen, dan zal bank echt staan op de verklaring van erfrecht. Als de bank zonder verklaring erfrecht uitkeert, kan zij van u eisen dat u eventuele problemen met andere erfgenamen voor uw rekening neemt.
Verklaring van erfrecht De verklaring van erfrecht beschrijft onder andere wie de erfgenamen zijn, voor welk deel zij recht hebben op de nalatenschap, of er legaten zijn, enzovoorts. Als er meerdere erfgenamen zijn, wordt in de verklaring van erfrecht vaak ook opgenomen wie de gezamenlijke erfgenamen tot hun gemachtigde benoemen. Zo’n verklaring van erfrecht is echter duur: afhankelijk van de notaris 250 tot wel 2.500 euro. De afgelopen vijf jaar stegen de kosten alleen meer, met 15 % over de hele periode. U kunt de prijzen van notarissen vergelijken op www.degoedkoopstenotaris.nl of www.notaristarieven.nl . Een betere notaris zal u bij het opstellen van de verklaring ook adviseren over of en u de erfenis het beste kunt aanvaarden. Hier vallen besparingen te halen en risico’s uit te sluiten, met name op het gebied van de onverwachte schulden in erfenis. Zie ook het commentaar van Aniel Autar, notaris bij Kooijman Lambert Notarissen en Geld & Recht-expert, over wat een verklaring van erfrecht mag kosten en wat hij u oplevert.
|
Andere manieren om snel bij het geld te komen?
Het maken van een verklaring van erfrecht kan soms enige tijd duren. Zit u omhoog met de begrafenisrekeningen, dan kunt u deze naar de bank sturen. Doorgaans zal de bank deze gewoon betalen uit de rekening van de overledene.
Daarnaast kan de notaris, indien er testament is opgemaakt waarin een executeur is aangeven, heel snel een verklaring van executele verstrekken. Hiermee kan de executeur van het testament snel bij de bankrekeningen komen en de omvang en samenstelling van de nalatenschap in kaart brengen.
