Mijn vrouw heeft van een oom een erfenis gekregen. Toen we het daar laatst met iemand over hadden, vroeg diegene of de erfenis met een harde of een zachte uitsluiting is gekregen. Wij hebben geen idee, wat kunt u erover zeggen?
In vrijwel ieder testament staat tegenwoordig een uitsluitingsclausule. Met die clausule bereikt de testateur, mocht de ontvanger van de erfenis gaan scheiden, dat de erfenis van de erfgenaam zelf blijft en niet gedeeld hoeft te worden met de aanstaande ex-echtgenoot/partner; een idee dat de meeste ouders of erflaters wel aanspreekt. Bij deze uitsluiting zijn er - zoals u schrijft - twee mogelijkheden: de zachte en de harde uitsluiting.
De zachte uitsluiting werkt alleen bij echtscheiding. Gaat de ontvanger van een erfenis (of legaat) met uitsluiting scheiden, dan kan met een beroep op de uitsluitingsclausule de ontvanger de erfenis buiten de verdeling houden. Het moet dan natuurlijk wel duidelijk zijn wat er met de erfenis is gebeurt. Als deze is opgegaan in de huishoudpot, dan is terugclaimen van de erfenis door de ontvanger wel een lastige. Stond alles op een aparte spaarrekening of is het gebruikt voor de aankoop van de woning, dan is het duidelijker wat er met de erfenis is gebeurd en zal het buiten de verdeling houden geen probleem zijn.
Bij de harde uitsluiting blijft behalve bij scheiding ook bij erven de erfenis of schenking uitsluitend van de ontvanger. De partner erft wel, maar zelfs als het huwelijk in gemeenschap van goederen was aangegaan, telt de erfenis met uitsluiting apart mee bij de nalatenschap van de overleden partner. Er is dan de nalatenschap van de gemeenschap én daarnaast de erfenis van oom. In de meeste testamenten staat een zachte uitsluiting, omdat de meeste erflaters de erfenis bij echtscheiding liever niet verdeeld zien met iemand die buiten beeld verdwijnt. Eindigt het huwelijk door de dood, dan hebben de meeste erflaters meer vrede met het feit dat de aangetrouwde partner doorleeft met de erfenis. Wil een erflater dat de aangetrouwde echt nooit iets zullen krijgen uit de erfenis van de erflater, dan red je het niet met een uitsluitingsclausule, maar is een tweetrapsmaking nodig.
18 november 2019
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als Register Executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus magazine.
