De Koninklijke Luchtvaartmaatschappij (KLM) – de oudste nog bestaande luchtvaartmaatschappij ter wereld – mag dit jaar 100 kaarsjes uitblazen. We zetten de hoogtepunten uit de geschiedenis van de KLM op een rij.
7 oktober 1919: oprichting
We schrijven het jaar 1919, nog geen 20 jaar na de eerste gemotoriseerde vlucht van de gebroeders Wright. De ontwikkeling van de luchtvaart was – mede door de Eerste Wereldoorlog – in een stroomversnelling geraakt en al snel verschenen de eerste civiele luchtvaartmaatschappijen. Een daarvan was de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën (KLM), die op 7 oktober 1919 werd opgericht.
1920: het eerste jaar
Op 17 mei 1920 was het zover en voerde de KLM zijn eerste vlucht uit, met als bestemming Londen. De door Jerry Shaw gevlogen DeHavilland DH.16 was geleased van de Britse maatschappij Aircraft Transport and Travel Ltd.
Later dat jaar, aan het einde van augustus, verwelkomde de KLM de eerste toestellen – tweemaal een Fokker F.II – die op naam van de KLM stonden. Niet alleen een mijlpaal voor de KLM, maar ook voor vliegtuigfabrikant Fokker. De F.II was namelijk het eerste passagiersvliegtuig uit de Fokkerfabrieken; tot dan toe bouwde de Nederlandse fabrikant alleen militaire vliegtuigen.
1924: naar Batavia!
Een enkele, rechtstreekse vlucht vanaf Amsterdam naar Jakarta duurt nu ongeveer 14 uur. Lang? Valt best mee, als je bedenkt dat de eerste vlucht van de KLM naar Batavia – het huidige Jakarta – in oktober 1924 maar liefst 55 dagen duurde! Dit was echter ook te wijten aan motorproblemen, waardoor het toestel – een Fokker F.VII – in Bulgarije lange tijd aan de grond moest blijven.
In september 1929 werd de reguliere lijndienst naar Batavia geopend. Deze vlucht duurde – als alles goed ging – 13 dagen. Voor die tijd snel; de reisduur was ruim 10 dagen korter dan per postboot.
1934: Londen-Melbourne en de Atlantische Oceaan
In oktober 1934 vond de beroemde luchtvaartrace London-Melbourne plaats. De ‘Uiver’, een Douglas DC-2 van de KLM, werd tweede in deze beroemde luchtvaartrace – en eerste in het handicapklassement. De race maakte de ‘Uiver’ in een klap het populairste vliegtuig van de KLM, maar de vreugde was van korte duur: het toestel verongelukte in december van datzelfde jaar.
Toch mocht de luchtvaartmaatschappij in diezelfde decembermaand een nieuwe mijlpaal noteren met de eerste trans-Atlantische vlucht, die met een tussenstop op de Kaapverdische Eilanden naar Curaçao werd uitgevoerd. De gebruikte Fokker F.XVIII legde de 12.200 kilometer van de route in 54 uur en 27 minuten exclusief tussenstops af.
1946: New York en de ‘Connie’
Na de Tweede Wereldoorlog begonnen de jaren van wederopbouw, ook voor KLM. Het jaar 1946 was voor onze nationale luchtvaartmaatschappij dan ook een jaar met verschillende hoogtepunten. Zo was de KLM in dit jaar de eerste Europese luchtvaartmaatschappij die een vaste lijndienst naar de Verenigde Staten opende. In diezelfde maand nam de KLM de legendarische Lockheed Constellation, ook wel liefkozend de ‘Connie’ genoemd, in dienst.
1960: het straaltijdperk
Het straaltijdperk begon voor KLM in maart 1960, toen de luchtvaartmaatschappij de Douglas DC-8 als eerste straalvliegtuig in ontvangst nam. Voor huidige begrippen waren het kleine toestellen, maar voor die tijd groot en zeer geavanceerd. De DC-8 veroorzaakte voor de KLM een revolutie in snelle en comfortabele luchtreizen en bracht nieuwe, verre bestemming binnen handbereik.
1971: de eerste 'Jumbo'
Met de komst van de Boeing 747 ‘Jumbo’ begon voor KLM het ‘widebody’-tijdperk. Een widebody is een vliegtuig met meer dan één gangpad. De KLM beschikt nog steeds over een aantal Boeing 747’s, maar dit zijn natuurlijk wel veel modernere versies dan de eerste uitvoeringen die in februari 1971 op Schiphol landden. In 2021, vijftig jaar na ingebruikname van het type, zal de laatste 747 van KLM met een welverdiend pensioen gaan. Ze worden vervangen door zuinigere tweemotorige toestellen en daarmee eindigt ook het viermotorige tijdperk voor KLM.
1 april 1991: Cityhopper
Op 1 april werd KLM Cityhopper opgericht, een dochteronderneming van de KLM die ontstond uit de in 1966 opgerichte Nederlandse Luchtvaartmaatschappij (NLM) en het in 1988 overgenomen NetherLines. Sindsdien voert KLM Cityhopper een groot deel van de regionale Europese vluchten van de KLM uit.
5 mei 2004: Air France-KLM
Op 5 mei 2004 werd de Air France-KLM Groep opgericht, nadat de nationale maatschappijen van Frankrijk en Nederland in september 2003 besloten om te fuseren. Wel hebben beide maatschappijen na de fusie hun eigen merknamen en kleuren behouden.
Verdere hoogtepunten in de geschiedenis van de KLM
- 1958: eerste vlucht naar Japan via de poolroute.
- 1967: opening van het nieuwe Schiphol. KLM opent hier een hub.
- 1993: voor het eerst vervoert de KLM meer dan een miljoen passagiers per jaar.
- 1999: KLM ontvangt als eerste luchtvaartmaatschappij ter wereld het ISO 14001-certificaat voor milieuzorg.
