Goed nieuws over hart- en vaatziekten

Janneke Wittekoek (48) is cardioloog en gespecialiseerd in hart- en vaatziekten bij vrouwen. Tevens oprichter en directeur van de HeartLife ­Klinieken in Utrecht en schrijver van het in 2017 verschenen boek Het vrouwenhart. Daarnaast is ze als medisch directeur betrokken bij het Landelijk Expertisecentrum Erfelijkheidsonderzoek ­Familiaire Hart- en vaatziekten (LEEFH). In onderstaande video vertelt ze iets meer over de verschillen tussen het mannen- en het vrouwenhart en legt ze uit waarom het voor vrouwen zo belangrijk is om 'hun getallen' goed te kennen.

Zijn hart is het hare niet

Janneke Wittekoek: “Het proces van aderverkalking verloopt bij vrouwen anders dan bij mannen. Mannen krijgen vaak een ernstige blokkade in de kransslagader, vrouwen hebben eerder last van aantasting van kleine hartvaatjes, verspreid over een groter gebied. Microvasculair syndroom noemen we dat. Dat maakt hart­problemen bij hen vaak lastiger vast te stellen. Bovendien uiten de klachten bij vrouwen zich veelal anders. Het gevolg: artsen concluderen bij vrouwen nog te vaak ten onrechte dat er niets aan de hand is. Gelukkig is er steeds meer bekend over de verschillen tussen mannen en vrouwen en wordt daar ook veel onderzoek naar gedaan, bijvoorbeeld naar de relatie tussen de overgang en de kans op hart- en vaatziekten.”

Voordeel voor de patiënt: een snellere, betere diagnose en een behandeling op maat.

Cardioloog op afroep

Janneke Wittekoek: “Waar hartpatiënten tot voor kort regelmatig voor controle naar de huisarts of het ziekenhuis moesten, meten ze hun belangrijke waarden – bloeddruk, hartslag, hartritme – nu steeds vaker thuis. Dankzij nieuwe technologieën kunnen ze die gegevens gemakkelijk naar hun zorgverlener sturen, bijvoorbeeld via een app op hun telefoon. De arts of verpleegkundige kan patiënten zo veel beter in de gaten houden en op afstand advies geven over bijvoorbeeld het bijstellen van medicatie.”

Voordeel voor de patiënt: korte lijnen met je behandelaar; alleen naar het ziekenhuis als het echt nodig is.

Leefstijl als medicijn

Janneke Wittekoek: “We weten inmiddels dat je diabetes type 2 – een belangrijke risico­factor voor hart- en vaatziekten – met de juiste voeding kunt terugdraaien. Ook een verhoogde bloeddruk of verhoogd cholesterolgehalte kun je positief beïnvloeden met voeding en beweging. Zoveel zelfs, dat medicatie soms niet meer nodig is. Het betekent wel een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid. Een pil nemen is immers makkelijker dan je leefstijl veranderen. Een goede eerste stap: meet minstens één keer per jaar je BMI, bloeddruk en cholesterol. Twijfel je over je waarden, vraag dan advies aan je huisarts.”

Voordeel voor de patiënt: als je je getallen kent, weet je of je actie moet ondernemen om problemen vóór te zijn.

Tip van Janneke Wittekoek

“Veel mensen – zeker vrouwen – vinden het lastig om een second opinion te vragen. Ze maken zich drukker om de gevoelens van hun arts dan om hun eigen gezondheid. Word je langer dan een jaar voor hartklachten behandeld en is er nog geen oplossing, vraag dan om een ­andere arts om zijn of haar oordeel.”