Kinderen die als mantelzorger samen met hun ouder(s) in een huis wonen; dat kan een hoop gezelligheid geven, maar ook irritaties opleveren.
Mantelzorgers kunnen te veel gaan zorgen, waardoor ze overbelast raken. Let ook op de financiële gevolgen. De zogenaamde mantelzorgboete – een korting op de AOW voor ouderen die met hun kinderen samenwonen – is voorlopig uitgesteld, maar nog niet definitief van de baan. Informeer daarom voor de zekerheid goed bij de uitkerende instantie. Houd er ook rekening mee dat de huurtoeslag verlaagd kan worden. Tot slot kunnen er gevolgen zijn voor de indicatie voor thuiszorg. Veel gemeenten kennen geen huishoudelijke hulp toe als er een volwassen huisgenoot inwoont.
Geen vergunning nodig
Wie voor zijn ouder(s) of andere hulpbehoevende een mantelzorgwoning in de tuin wil bouwen, hoeft daarvoor geen vergunning meer aan te vragen. Hetzelfde geldt voor de verbouwing van een garage of schuur tot aanleunwoning, tenzij er geen sprake is van mantelzorg of het bouwsel in strijd is met het bestemmingsplan. Toch is het aan te raden altijd met de gemeente hierover contact op te nemen. Vraag een apart huisnummer aan voor de mantelzorgwoning, bijvoorbeeld met de toevoeging ‘a’ (u woont op nummer 14, de mantelzorgwoning heeft als adres 14a). Hierdoor worden familieleden buren van elkaar; dat is wat anders dan inwonen. Voor alle financiële regelingen is er sprake van volledige zelfstandigheid van beide huishoudens. Dat is vaak voordeliger dan inwonen.
Verzoek ‘medehuurderschap’
Huurt degene voor wie u zorgt een woning en woont u daar zelf ook, dan kunt u zich laten registreren als medehuurder. U hoeft dan niet meteen een andere woning te zoeken als iemand niet langer thuis kan wonen of komt te overlijden. Voor medehuurderschap kunt u bij de verhuurder een verzoek indienen. Voorwaarde is dat de woning ten minste gedurende twee jaren ook uw hoofdverblijf is en dat u een gemeenschappelijke huishouding voert.
Urgentie?
De gemeente beslist of mantelzorgers die dichter bij degene voor wie ze zorgen willen gaan wonen, voorrang kunnen krijgen voor een huurwoning. Andersom kan ook: iemand wil dichter bij u gaan wonen zodat u beter voor hem of haar kunt zorgen. Informeer bij het Wmo-loket of bij de instantie voor woningtoewijzing in uw gemeente of er in beide gevallen een urgentie kan worden gegeven.
Gevolgen voor toeslagen
Als degene voor wie u zorgt bij u op hetzelfde adres komt wonen, gaat u per saldo kosten besparen doordat u de kosten van energie, gas en licht deelt en de woonlasten van uw nieuwe huisgenoot wegvallen. Wie alleen woont en huurtoeslag ontvangt, loopt het risico die (deels) te verliezen, omdat het inkomen van de nieuwe bewoner gaat meetellen voor de berekening van de toeslag. Voor de zorgtoeslag geldt dit risico niet. Echtparen en geregistreerd samenwonenden behouden dezelfde huurtoeslag als er iemand komt inwonen, omdat zij elkaars toeslagpartner zijn – een persoon kan niet meerdere toeslagpartners hebben. Raadpleeg voor meer informatie over toeslagen www.belastingdienst.nl of bel de BelastingTelefoon: 0800-05 43 (gratis).
Gevolgen voor uitkeringen
Gaat u als mantelzorger inwonen bij een alleenstaande die zorg nodig heeft, dan gaat de AOW van diegene omlaag. Maar ook als u zelf een AOW-pensioen voor een alleenstaande ontvangt, wordt uw AOW minder. Dat komt doordat u dan als samenwonend wordt gezien. Het AOW-bedrag voor een gehuwde/samenwonende is per maand ongeveer €325 minder dan dat voor een alleenstaande. Op dit moment geldt, in ieder geval tot 1 juli 2016, een uitzondering op deze situatie voor de ouder-kind-relatie. Gaat een meerderjarig kind bij zijn alleenstaande ouder wonen, dan blijft de ouder de hogere alleenstaanden-AOW ontvangen.
Ontvangers van een AIO-aanvulling krijgen vanaf 1 januari 2015 met deze zogeheten kostendelersnorm te maken. AIO staat voor aanvullende inkomensvoorziening ouderen en is bedoeld voor AOW’ers die geen volledige uitkering ontvangen, bijvoorbeeld omdat ze een tijdje in het buitenland hebben gewoond. Ontvangers van een Anw-uitkering (weduwen en weduwnaars die nog geen AOW ontvangen) krijgen vanaf 1 juli 2015 met de kostendelersnorm te maken. Meer informatie op www.svb.nl.
Gevolgen voor thuishulp
Een belangrijk punt is het recht op thuishulp. De gemeente kan een beroep hierop ter discussie stellen omdat er een mantelzorger aanwezig is. Hoe dit in de praktijk uitpakt, verschilt per situatie en per gemeente. Dat u op een ander adres woont dan degene voor wie u zorgt, zal in de toekomst geen garantie bieden op thuishulp door de gemeente. De gemeente zal altijd kijken wat een mantelzorger kan doen, ook al woont die een straat verderop.
Meer informatie over de veranderde regelgeving en andere onderwerpen vindt u in De Gids voor Mantelzorgers. U kunt deze gids bestellen via www.pluspraktisch.nl (9,95 euro).
