Maar kan dat eigenlijk wel?
Het is oneerlijk verdeeld in de wereld. Sommige mensen kunnen álles eten, zonder ook maar een grammetje aan te komen. En dan zijn er de mensen die al dik worden als ze alleen maar kijken naar een slagroomgebakje. Is er echt zoveel verschil in stofwisseling?
Elke dag heeft ons lichaam weer nieuwe energie nodig. Die calorieën gaan niet alleen op aan werken, sporten, lopen en fietsen. Juist het onderhouden van het lichaam kost de meeste calorieën per dag. Denk aan de ademhaling, de spijsvertering, het kloppen van het hart, denken, slapen. Dit wordt de ruststofwisseling genoemd. Het klopt dat de stofwisseling van de ene mens hoger is dan de andere mens. Toch zeggen wetenschappers dat het verschil niet supergroot is. Waarschijnlijk is het verschil tussen een snelle en een trage ruststofwisseling ongeveer een verschil van 200 kcal tot 300 kcal per dag.
Spiermassa
Het gaat niet alleen om de ruststofwisseling, het gaat ook om hoe actief je bent. Sporten en het kweken van extra spiermassa zorgt dat de stofwisseling wordt gestimuleerd. Grappig genoeg gebeurt dat vooral ná de inspanning, omdat je lichaam zich moet herstellen. Hoe intensiever je sport, hoe hoger het energiegebruik en de vetverbranding na de training. Een tabata-training of een intervaltraining zijn perfect daarvoor.
Overigens is spiermassa sowieso een factor die de stofwisseling opkrikt. Spierweefsel verbruikt meer energie dan vetweefsel: een kilo spierweefsel verbruikt dagelijks 13 kcal, een kilo vetweefsel slechts 4,5 kcal. Het lijkt weinig, maar het is wel een blijvend verschil.
Wiebelkont en koude douche
Er zijn mensen die zeggen dat ze nooit sporten, maar intussen bewegen ze wel de hele dag door. Je kent ze wel: mensen die op het puntje van hun stoel zitten, regelmatig opstaan, met hun voeten tikken, woelen in hun slaap of elke minuut even gaan verzitten. Uit (een klein) onderzoek blijkt dat zo’n wiebelkont wel tot 350 kilocalorieën per dag extra kan verbruiken. Nog een factor: de hoeveelheid bruin vet in je lichaam. Dit is een vorm van vet die het lichaam helpt op temperatuur te blijven en die de stofwisseling een boost kan geven. Vooral kou is een effectief mechanisme om de aanmaak van bruin vet te stimuleren. De verwarming lager zetten en regelmatig koud douchen dan maar.
Conclusie: hard werken loont
Er wordt wel gezegd dat de stofwisseling afneemt naarmate men ouder wordt. Maar is dat wel rechtstreeks een gevolg van veroudering? Het is waarschijnlijk meer een optelsom van minder bewegen en (daardoor) minder spiermassa. Als je actief blijft en je spiermassa op peil houdt, kun je dit effect grotendeels voorkomen. Want ja: er is dus wel degelijk verschil tussen mensen met een trage of een snelle stofwisseling. Maar je kunt de stofwisseling zelf stimuleren, vooral door (intensief) trainen, spieren kweken, veel bewegen en kou. Succes!
Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van onderzoeker Peter Weijs, lector Gewichtsmanagement aan de Hogeschool van Amsterdam.
