Tweede Kamerverkiezingen: dit zeggen de partijen over het recht op zelfbeschikking

Dit artikel wordt geactualiseerd zodra een politieke partij haar verkiezingsprogramma bekendmaakt.

50PLUS

• Er moet een ‘laatste-wil-pil’ komen, met inachtneming van zorgvuldigheidscriteria
• Euthanasie bij voltooid leven moet mogelijk zijn

D66

• Mensen die hun leven voltooid vinden, hebben recht op een waardig levenseinde
• Hulp bij zorgvuldige levensbeëindiging is niet langer strafbaar

PVV

• Geen standpunten

GroenLinks

• Euthanasie verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht
• Bij de bepaling van wanneer het leven voltooid is, moet zelfbeschikking een grotere rol spelen 
• Abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht, de verplichte bedenktijd wordt afgeschaft

PvdA

• Euthanasie is onderdeel van het recht op zorg en artsen moeten beter geïnformeerd zijn over wat er binnen de Euthanasiewet wél kan
• Mensen die hun leven als voltooid beschouwen, hebben recht op stervenshulp, maar daar moeten wel criteria voor worden vastgelegd: stervensbegeleiding moet altijd samenhangen met menselijke waardigheid, goede zorg en beschermwaardigheid van het leven
• Vrouwen behouden het recht op abortus. Wel moet de overheid blijven investeren in goede voorlichting en moet de toegang tot anticonceptie laagdrempelig blijven, zodat het aantal abortussen laag blijft

VVD

• Steun voor een uitbreiding van de Euthanasiewet, zodat mensen die hun leven als voltooid beschouwen, hulp krijgen bij een gewenst levenseinde. Daarbij moet wel een specialist, zoals een stervenshulpverlener, worden betrokken: het traject moet zorgvuldig plaatsvinden
• Abortus blijft gewoon mogelijk, binnen de wettelijke kaders die er al zijn

SGP

• De Abortuswet moet verdwijnen
• De 24-wekengrens moet naar beneden
• Er mag geen overheidsgeld gemoeid zijn met abortus
• Tussen een overtijdbehandeling en een abortus zit geen verschil: voor beide behandelingen moet een beraadtermijn van vijf dagen gelden
• In de evaluatie van de Abortuswet moet aandacht zijn voor een betere bescherming van het ongeboren kind, het verband tussen relatieproblemen en het ontstaan van ongewenste zwangerschappen, de mogelijke risico's van een abortus en de benodigde maatregelen om het aantal abortussen terug te dringen
• Uitoefenen van druk op een vrouw om een abortus te ondergaan, wordt strafbaar
• Abortus vanwege een gevreesde handicap is ontoelaatbare discriminatie van gehandicapt leven
• Elke uitbreiding van de mogelijkheden voor euthanasie en hulp bij zelfdoding wordt verboden

PvdD

• Mensen hebben het recht op zelfbeschikking, maar er moet meer aandacht komen voor herwaardering van ouderdom en het voorkomen van eenzaamheid onder ouderen

CDA

• Geen verdere verruiming van de euthanasiewetgeving
• Geen voorstander van het wetsvoorstel dat een recht op levensbeëindiging regelt: actieve levensbeëindiging mag geen normaliteit worden
• Er moet meer aandacht komen voor alternatieven voor de laatste levensfase
• Het levenstestament verder uitwerken: een document waarin de wensen rondom de laatste levensfase worden vastgelegd, zodat mensen zelf de regie behouden en hun wensen bewust delen

SP

• De huidige abortuswetgeving blijft intact
• Er komt geen abortuspil via de apotheek: er is dan namelijk geen garantie op goede voor- en nazorg
• Goede voorlichtingsprogramma's op school, zodat het aantal abortussen verder af kan nemen
• Bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden moeten mensen kunnen kiezen voor een menswaardige dood onder begeleiding van professionele ondersteuning
• In beroepsopleiding en praktijk van verpleegkundigen en (huis)artsten moet meer aandacht komen voor euthanasie, stervensbegeleiding en palliatieve zorg
• Geen steun voor een 'voltooid leven wet': het is te ingewikkeld om te bepalen of de doodswens persistent is, het risico van druk op ouderen om voor zo'n levenseinde te kiezen, zal toenemen en de Euthanasiewet biedt voldoende mogelijkheden om tegemoet te komen aan het recht op zelfbeschikking. Tot slot tast zo'n wet de zorgvuldige praktijk van de huidige Euthanasiewet aan

ChristenUnie

• De abortusgrens moet omlaag, in elk geval naar maximaal 18 weken
• Euthanasie valt niet onder normaal medisch handelen - voorkomen moet worden dat mensen levensbeëindiging als enige uitweg zien
• De palliatieve zorg moet worden verbeterd
• Meer hulp voor onbedoeld zwangere vrouwen en tienermoeders

Forum voor Democratie

• Gezien de hogere levensverwachting, de toenemende eenzaamheid van ouderen en de problemen van langdurig zieke mensen, moeten ouderen die hun leven voltooid achten, recht krijgen op hulp bij het waardig beëindigen van hun leven. Naast de al bestaande euthanasiewetgeving kunnen ouderen zonder overheidsbemoeienis zelf beschikken over hun levenseinde