Een goede vriend, zoon of dochter dicht het ene financiële gat met het ander. Het lijkt steeds erger te worden. Hoe kun je helpen? Gedragswetenschapper Mirre Stallen legt uit hoe je hersenen veranderen door geldstress en welke hulp het beste werkt.
Mirre Stallen gedrags- en neurowetenschapper aan de Universiteit Leiden en de Hogeschool van Amsterdam doet onderzoek naar geldproblemen. In onderstaande video van de Universiteit van Nederland legt zij uit dat geldzorgen niet je ‘eigen schuld’ zijn.
Bij geldproblemen ontstaat er stress in de hersenen. Gevolg is dat mensen vooral naar de korte termijn gaan kijken. Ze sluiten bijvoorbeeld een dure lening af om een financieel gat te dichten, maar veroorzaken daarmee een nieuw groter gat in de toekomst. Zo komen ze dieper in de problemen. Tweede effect op de hersenen: mensen krijgen nog meer zin om nieuwe spullen te kopen. Het beloningsdeel in de hersenen staat gevoeliger afgesteld dan normaal. Deze twee effecten op de hersenen maken geldzorgen zo hardnekkig.
Geld geven
Wat te doen? Het aanbieden van een budgetcursus of voorlichting kan juist extra stress geven, zegt Stallen. Wat helpt dan wel? Geld geven of het inkomen verhogen, zo blijkt uit onderzoek.
Het geven van geld stuit nogal eens op weerstand. Zouden mensen er niet lui van worden? Uit onderzoek blijkt juist het omgekeerde, aldus gedragswetenschapper Stallen. Financiële steun haalt de acute stress weg. Het maakt mensen minder depressief, angstig of eenzaam. Het blijkt dat mensen die worden geholpen met geld vaker gaan studeren of extra gaan werken. De hersenen maken dus weer betere langetermijnbeslissingen. Door geld te geven, komt er ademruimte en kunnen mensen met schulden uit de vicieuze cirkel komen.
