Eten en drinken met een extraatje
Steeds vaker vindt u in de schappen van de supermarkt voedingsmiddelen waarop in grote letters allerlei gezondheidsvoordelen staan opgesomd, zoals 'Goed voor de stoelgang' en 'Verlaagt je cholesterol'. Veel van deze voedingsmiddelen zijn functionele voedingsmiddelen. Wat valt er allemaal onder functionele voedingsmiddelen? En werken ze eigenlijk wel?
De term 'functionele voeding' is eigenlijk een beetje misleidend. U kunt gaan denken dat gewone, alledaagse voedingsmiddelen (zoals groente, fruit en brood) niet-functioneel zijn. Dat is natuurlijk niet zo. Wanneer voedingsmiddelen het lichaam voorzien van brandstof (energie) en bouwstoffen (voedingsstoffen), dan zijn ze juist erg functioneel.
Speciale ingrediënten
Het bijzondere aan functionele voeding (of functional food) is dat er speciale ingrediënten aan voedingsmiddelen zijn toegevoegd om ze gezonder te maken. Het is dus eten (of drinken) met een extraatje. De grootste groepen functionele voeding zijn voedingsmiddelen die zorgen voor een lager cholesterolgehalte en voedingsmiddelen die zorgen voor een goede werking van de darmen.
Er zijn zuiveldrankjes op de markt die speciaal zijn bedoeld voor mensen met een hoog cholesterolgehalte in hun bloed. Aan deze producten zijn speciale plantaardige stoffen (plantsterolen) toegevoegd. Voor een goede darmwerking kunt u brood met toegevoegde voedingsvezel (inuline) kopen of zuiveldrankjes met toegevoegde bacteriën (probiotica). Inuline is een prebioticum (voedsel voor de goede bacteriën in de darm) en probiotica zijn de bacteriën zelf.
De ontwikkelingen op het gebied van functionele voeding gaan razendsnel. In de nabije toekomst kunt u dan ook veel meer producten verwachten, voor allerlei gezondheidsproblemen. Denk aan producten tegen een hoge bloeddruk en overgewicht.[PAGEBREAK]Voedingssupplementen, zoals vitaminepillen en kruidenpreparaten, vallen niet onder functionele voeding. Ook allerlei andere pillen, capsules of drankjes die op een bepaalde manier goed zeggen te zijn voor de gezondheid ('beter slapen', 'gezonder haar', 'mooiere huid', de zogenaamde beautyfoods en skingestibles) vallen niet onder functionele voeding. Al deze producten zijn namelijk bedoeld als aanvulling op de voeding en het zijn geen voedingsmiddelen waaraan iets extra's is toegevoegd.
Werkt het?
Tot 1 januari 2009 kan iedere fabrikant zomaar van alles roepen over zijn product. Daarna moeten gezondheidsclaims volgens nieuwe Europese regels goed wetenschappelijk worden onderbouwd.
Sommige fabrikanten hebben hun product en de gezondheidswerking vrijwillig laten onderzoeken door een panel van onafhankelijke deskundigen. Dit is gebeurd met de zogeheten gedragscode van het Voedingscentrum. Producten die die gedragscode met succes hebben doorlopen, kunnen mensen met specifieke gezondsheidsproblemen dan ook helpen. Op de site van het Voedingscentrum vindt u een lijst van die producten.
Bij andere producten is (nog) niets bewezen. Geloof dus niet zomaar alles wat op een verpakking staat. En wees ook kritisch op wat u hoort en leest.[PAGEBREAK]Let op!
Hier nog een aantal belangrijke opmerkingen bij functionele voedingsmiddelen:
1. Gezonde mensen die gevarieerd en gezond eten, hebben niet of nauwelijks baat bij functionele voeding. Het kan geen kwaad als u het toch gebruikt, maar nodig is het niet. Vaak zijn deze producten een aanslag op uw portemonnee. Alleen als u specifieke gezondheidsproblemen hebt, kunnen functionele voedingsmiddelen helpen. Maar dan nog zijn de bestaande adviezen het uitgangspunt. Voor een gezonde stoelgang is het bijvoorbeeld belangrijk vezelrijk te eten, veel te bewegen en voldoende te drinken.
2. Functionele voedingsmiddelen die in Nederlandse winkels worden aangeboden, zijn in principe veilig. Wel is het belangrijk u aan de geadviseerde dagelijkse hoeveelheden te houden. Vaak is één portie van een product per dag al voldoende. Kijk daarbij uit met het combineren van verschillende producten met dezelfde stof. Als u cholesterolverlagende margarine én cholesterolverlagende yoghurt gebruikt, kunt u de adviesdosering al snel overschrijden. Meer is zeker niet altijd beter.
3. Het belangrijkste advies is en blijft: als u last blijft houden van gezondheidsklachten en als u ernstige klachten heeft, ga dan altijd naar uw huisarts!
