Charles Groenhuijsen: 'Mobieltjes'

Ik vind dat overdreven. De mobiele  ­tele­foon brengt ons veel zegeningen. Nooit eerder hadden zo veel mensen, zo vaak, over zo grote afstanden, zo ­intensief ­(videobellen) en zo goedkoop (vaak ­gratis) contact met elkaar.

Mijn iPhone is een wondertje. Wat zit er allemaal in? Daar gaan we: agenda, ­archiefkast, bankloket, boek, dicta­foon, ­encyclopedie, faxapparaat, filmscherm, foto­toestel/album, gitaarstemmer, horloge, kompas, krant, leslokaal, mail­apparaat, medisch dossier, muziek­speler, notitieblok, portemonnee, radio, reis­bureau, reken­machine, snelheids- en hoogtemeter, spelletjesmachine, spoorboekje, stappenteller, sterrenkijker, televisie, thermostaat, tijdschrift, type­machine, vergrootglas, vertaler, video­camera, weerbericht, wegen- en wandelkaart, wekker, winkel, woordenboek en zaklamp.

Is dat een verarming van het leven? Maar kritiek overheerst: de smartphone maakt ons dom. Eh, dom? Ik schrijf nu een zinnetje op dat ik hier eerder opschreef: ‘Dit is de best geïnformeerde jonge generatie ooit.’ Vroeger leefde de jonge ­generatie in grote onwetendheid over mens en ­wereld. Nu kun je kiezen wat je wilt zien, lezen of horen. Fantastisch toch?

Ik hoor u nu mopperen: “Hé, Groen­huijsen. Effe wakker worden! Vergeet niet de schermverslaving, kinderen die niet meer buiten spelen, te weinig slapen en zelfmoordneigingen hebben door ­social media. En ze lézen niet meer, hè?”

Ik weet het. Het is allemaal waar. En ik ben ook voorstander van het verbannen van smartphones uit de schoolklas. Maar ik ben er ook voor dat we ­ophouden eenzijdig naar de akelige kanten van al deze nieuwigheid te kijken. Het is een verhaal van alle tijden.

Het publieke debat concentreert zich bij technische vernieuwing altijd op de nadelen. Die zijn er ook, maar lossen zichzelf vaak op. Ik was jong in de tijd van de tv-verslaving. Een epidemie! Ook toen al speelden we door de verderfelijke tv zelden buiten, werden we asociaal en kregen er zelfs oogafwijkingen van. En nu? Geen kind kijkt nog reguliere tv. Ze kijken niet meer passief naar een scherm, maar juist heel actief. Waar leer je meer van?

Deze column tik ik tijdens een lange nachtvlucht hoog boven de Atlantische Oceaan. Dankzij de KLM heb ik wifi en kan ik mails afhandelen, de krant lezen en deze column schrijven.

Om me heen slaapt iedereen. Of nee, daar brandt een leeslampje. De ­medepassagier in stoel 18D leest een boek. Ik verzin het niet. Een écht boek! Weet hij niet dat er wifi is op een hoogte van 38.000 voet en er speciale websites zijn met ­handige samenvattingen van zulke dikke boeken? Je telefoon heeft daar een handige app voor, waar je niet dommer maar ­slimmer van wordt.