Fijn, een erfenis? Niet altijd. Nederlanders blijken tegenwoordig veel vaker te procederen over erfenissen dan vroeger. Waar gaat dat gesteggel zoal over? En hoe kun je het voorkomen?
Gedoe 4 - meer stiefkinderen
Hoe vaak? Bijna 10 procent van de EPN-notarissen had in 2018 te maken met een conflict tussen stiefkinderen over de erfenis.
Veel mensen die gaan trouwen, hebben al kinderen uit hun eerste huwelijk. Soms hebben die kinderen goed contact met elkaar, soms niet. Maar zelfs als het contact tussen de stiefbroers en stiefzussen heel hecht is, gaat het vaak fout als de laatste ouder overleden is. Dan komt er een erfenis. Maar wie erft wat? Waar hebben háár kinderen precies recht op? Waar hebben zíjn kinderen recht op? Als het om geld gaat, kunnen mensen heel onaangenaam worden. En dan willen ze best eindeloos procederen om te krijgen waar ze recht op denken te hebben.
Hoe voorkom je dit?
“Als kinderen uit verschillende relaties gaan procederen, is dat de schuld van de ouders”, zegt Autar. “Zij hebben uit valse zuinigheid de boel niet goed geregeld na het overlijden van de eerste partner.” De langstlevende partner erft. De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende partner.
“Vaak berekenen mensen niet hoe groot die vordering is. Ze denken: laat maar zitten, alles gaat toch naar de langstlevende.” Dat is onverstandig. Door vast te stellen hoe groot de vordering precies is, weten de stiefbroers en stiefzussen waar ze recht op hebben als ook de langstlevende partner overleden is. En hoeven ze daarover niet te procederen.
Gedoe 5 - Meer ruzies tussen broers en zussen
Hoe vaak? Bijna 20 procent van de EPN-notarissen had in 2018 te maken met een conflict tussen broers en zussen over de erfenis.
Ook broers en zussen uit hetzelfde gezin ruziën heel wat af over hun erfenis, vaak omdat ze zich ongelijk behandeld voelen. Kind A heeft in het verleden een (groot) geldbedrag gekregen van de ouders, kind B niet. En was dat wel een gift? Was het geen lening, die het kind terug had moeten betalen?
Meer dan de helft van de VEAN-notarissen voerde vorig jaar meer procedures over schenkingen aan kinderen dan in het jaar ervoor. Conflicten tussen broers en zussen gaan ook vaak over een volmacht. Een van de kinderen had een volmacht om de financiën van de ouders te regelen. Na het overlijden van de ouders blijkt er veel minder geld te zijn dan de andere kinderen dachten. Zij verdenken hun broer of zus daarom van misbruik van de volmacht. Ook de overname van het familiebedrijf door een van de kinderen leidt vaak tot ruzie en rechtszaken.
Hoe voorkom je dit?
“Kinderen willen zich over het algemeen richten naar de wensen van de ouders”, zegt Autar. “Dus mijn boodschap aan ouders is: hoe duidelijker je bent, hoe beter het gaat. Ouders zijn vaak te vaag en geven hun kinderen onduidelijke signalen. Daardoor hebben de kinderen onderling niet dezelfde verwachtingen.”
Met de kinderen open kaart spelen werkt het best. Was het geldbedrag voor het kind een lening of een schenking? Wat wordt er verrekend met de nalatenschap? Leg afspraken schriftelijk vast en zorg dat iedereen op de hoogte is.
Gedoe 6 - Meer onterfde kinderen
Hoe vaak? Bijna 80 procent van de VEAN-advocaten had vorig jaar meer zaken over de legitieme portie dan in 2017.
Het komt steeds vaker voor dat ouders een kind onterven. Bijvoorbeeld omdat ze met een van de kinderen ruzie hebben en er geen contact meer is. “Maar ook als een van de kinderen al veel geld heeft gekregen en de andere kinderen niet”, zegt Van Barneveld. Ook Autar ziet dat onterven lang niet altijd het gevolg is van ruzie. “Sommige mensen onterven hun kinderen omdat die al voldoende hebben. Ze slaan een stapje over en laten hun geld na aan hun kleinkinderen.”
Een bijstandsuitkering is voor sommige ouders ook een reden om een kind te onterven. Autar: “Dan komt het bij de broers en zussen. Die betalen er keurig belasting over en beloven dat ze hun onterfde broer of zus wat geld geven.” Kinderen die onterfd zijn, hebben volgens de wet recht op de legitieme portie. Dit is de helft van het erfdeel dat ze gekregen zouden hebben. Ze moeten de legitieme portie binnen vijf jaar opeisen bij hun broers of zussen. Maar dan moeten ze wel weten om hoeveel geld het gaat.
“Dáár gaan heel veel rechtszaken over”, zegt Van Barneveld. Het onterfde kind wil informatie. De rechter zal daar altijd mee instemmen. Dan moet er bepaald worden hoe groot de nalatenschap was. Dat betekent dat het kind recht heeft op inzage in alle bankrekeningen, tot in het verre verleden. Alle schenkingen die de ouders in de afgelopen vijf jaar deden, bijvoorbeeld aan goede doelen, tellen mee om de nalatenschap vast te stellen. Schenkingen aan de andere kinderen tellen onbeperkt mee, dus ook die 1000 gulden van dertig jaar geleden.
- Plus Magazine
