Tachtig jaar geleden, op 14 mei 1940, dropte de Luftwaffe in 13 minuten tijd ongeveer 1300 vliegtuigbommen op Rotterdam. De dag erna capituleerde Nederland. Deze trieste gebeurtenis wordt vooral digitaal herdacht door het coronavirus.
Er vielen bij het bombardement naar schatting 850 dodelijke slachtoffers en 80.000 mensen verloren hun woning. Ook al is het 80 jaar geleden, de effecten van deze vreselijke daad zijn nog altijd voelbaar in de stad. De verwoesing heeft in totaal 24.000 huizen en tientallen markante, onvervangbare gebouwen vernietigd. De wederopbouw begon al tijdens de oorlog en heeft Rotterdam de huidige moderne uitstraling opgeleverd.
Was het een uit de hand gelopen tactisch bombardement? Waren de Nazi's erop uit om al die burgers te vermoorden? Dat is nog altijd niet duidelijk.
Hitlers parachutistengeneraal
Wouter van den Brandhof, een millitair historicus, bestudeerde de omstandigheden van het bombardement. In het boek 'Hitlers parachutistengeneraal' vertelt hij over Luftwaffe-generaal Kurt Student. Zijn luchttroepen stonden centraal bij het veroveren van Nederland, en waren ook verantwoordelijk voor het bombardement. Hij zegt dat Student deed alsof hij alleen een beperkt tactisch bombardement op Rotterdam wilde, maar dat hij in werkelijkheid buitenproportioneel geweld toepaste en Rotterdam bewust in het hart heeft geraakt. Het is met recht een oorlogsmisdaad te noemen. "Er was sprake van een oppervlaktebombardement in het hart van een dichtbevolkte stad met als gevolg heel veel burgerdoden. [...] Het onderscheid tussen burgers en militairen was op de achtergrond geraakt."
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, heeft Nederland zich zo niet gemakkelijk overgegeven. De Duitsers vielen op 10 mei Nederland binnen en het verzet vocht hard terug. Maar de Duitsers wilden een snelle overwinning op aartsrivaal Frankrijk, dus ze wilden niet veel tijd aan Nederland besteden. Het bombardement van Rotterdam was dus een paardenmiddel dat het verzet brak. Ook omdat de Duitsers daarna dreigden Utrecht dezelfde behandeling te geven. Dit was zeer demoraliserend voor zowel Nederlandse burgers als de strijdmachten. Het bombardement had een demoraliserend effect op burgers en soldaten. De vijand dreigde bovendien met het bombarderen van andere Nederlandse steden. Er werden pamfletten verspreid waarop Utrecht als volgende doelwit werd genoemd.
Burgemeester Aboutaleb legde in de ochtend van 14 mei 2020 een krans bij het beeld 'De verwoeste stad', dat herinnert aan het bombardement. De herdenking verloopt dit jaar verder vooral online door de uitbraak van het coronavirus.
Beluister de podcast
Oud radio- en tv-maker Koos Postema (87) heeft de oorlog bewust meegemaakt. Veertig jaar geleden vertelde hij dit verhaal in zijn boek 'Het bombardement'. Nu, nogmaals veertig jaar later, vertelt hij nog meer in de podcast ‘Een jongen in de oorlog'. Ook de verdere belevenissen tot de bevrijding en de wederopbouw komen aan de bod.
Bron: NOS
