Ontdek de oorsprong en het weerfenomeen

U heeft vast wel eens gehoord van de term 'hondsdagen'. De hondsdagen zijn de warmste dagen van het jaar en staan vaak symbool voor een periode van extreme hitte. Waar komt die term vandaan?
Met hondenweer heeft het woord hondsdagen niets te maken. Het is juist omgekeerd: de weken van de hondsdagen staan in Nederland en België bekend om het vaak lekkere, warme weer en niet om regenval of kou. De term ‘hondenweer’ gaat overigens niet over honden, maar is een verbastering van het oud-Nederlandse woord ondeweer: ‘zeer slecht weer’.
De naam 'hondsdagen' is afkomstig van het Latijnse woord Canicula
In Nederland en België worden de hondsdagen traditioneel geassocieerd met de tijd van 23 juli tot 23 augustus. Deze periode valt samen met de opkomst van de ster Sirius, die tot de constellatie van de Grote Hond behoort. Dit verband met de sterrenhemel is de reden waarom we deze dagen de 'hondsdagen' noemen. Sommige kalenders laten de hondsdagen beginnen op 18 juli en duren tot 19 augustus - de begin- en einddata kunnen wat variëren.

De oorsprong van de naam hondsdagen
De naam 'hondsdagen' is afkomstig van het Latijnse woord 'canicula', wat letterlijk 'kleine hond' betekent. De ster Sirius, die het meest helder is in de nachtelijke hemel, wordt vaak aangeduid als de 'hondster'. Dit is niet zomaar een naam; in de oudheid werd Sirius vaak geassocieerd met hitte en droogte. De oude Grieken en Romeinen merkten op dat de opkomst van Sirius samenviel met de heetste dagen van het jaar en dat deze periode soms ook leidde tot droogte en slechte oogsten.
Hondsdagen in de volksmond
In de volksmond zijn de hondsdagen vaak een tijd van zweterige nachten en zinderende dagen. Mensen hebben hun eigen manieren om deze hitte te bezweren, van het zoeken naar schaduw onder bomen tot het nemen van een verfrissende duik in het water. Maar naast de ongemakken brengen de hondsdagen ook een zekere charme met zich mee. Ze zijn een teken dat de zomer in volle gang is en dat de natuur tot leven komt.

Klopt het dat het weer tijdens de hondsdagen wijst op komende weerpatronen?
Veel mensen geloven dat als het tijdens deze periode bijzonder warm en droog is, dit kan wijzen op meer van hetzelfde in de maanden die volgen. Maar klopt dit ook?
In de weerspreuken zijn de hondsdagen belangrijk:
- Komen de hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen
- Komen de hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar
Er is door klimaatwetenschappers geen verband aangetoond
Er zijn verschillende theorieën en volkswijsheden over het weer tijdens de hondsdagen. Zo wordt vaak gezegd dat als het tijdens de hondsdagen regent, er veel kans is op een nat najaar. Aan de andere kant, als het droog blijft, kan dat betekenen dat de herfst ook droog zal zijn. Dit soort observaties zijn niet ongebruikelijk en worden al eeuwenlang door boeren en weerliefhebbers gedaan.
Er is door klimaatwetenschappers geen verband aangetoond tussen de hondsdagen en latere weerpatronen. Wel is het zo dat een weertype dikwijls heel lang kan duren: de zgn. persistentie.
Tips voor de hondsdagen
Of u nu een fan bent van de hitte of niet, hier zijn enkele tips om het beste uit de hondsdagen te halen:
- Blijf gehydrateerd: Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen.
- Zoek schaduw: Vermijd de zon tijdens de heetste uren van de dag.
- Draag lichte kleding: Kies voor ademende stoffen om koel te blijven.
- Geniet van de natuur: Maak lange wandelingen in de vroege ochtend of late avond.
- Maak gebruik van ventilatoren en airconditioning: Dit kan helpen om binnen een aangename temperatuur te behouden.