Column
Ik woon in Amsterdam, dat ik net als de meeste van mijn stadgenoten een van de mooiste steden van de wereld vind. Die schoonheid heeft ook een nadeel.
Want mijn stad wordt bezocht door een steeds sterker groeiende stroom toeristen. Met dank aan de absurd lage vliegprijzen en goedkope Airbnb-kamers wordt Amsterdam, dat nog geen miljoen inwoners telt, elk jaar overspoeld met meer dan 17 miljoen buitenlandse bezoekers. Voor mijn plezier kom ik niet meer in de grachtengordel. Het is er te druk, op veel plekken vies en er zijn steeds meer winkels en restaurants die op toeristen zijn gericht. En belangrijker is nog dat Amsterdammers die in dat gebied wonen zich er steeds minder thuis voelen.
Niet alleen Amsterdam zucht onder een aanzwellende golf aan toeristen. Barcelona krijgt met zijn 1,6 miljoen inwoners elk jaar maar liefst 32 miljoen toeristen op bezoek, van wie de helft dagjesmensen die weinig geld maar wel rommel achterlaten. En dat geldt ook voor andere toeristische toppers zoals Londen, Berlijn en Praag. Monumenten als de Chinese Muur, de incastad Machu Picchu in Peru en de beroemde hindoetempels van Bali krijgen zoveel bezoekers dat deze unieke plekken deels onherstelbare schade oplopen.
Ik ben groot voorstander van toerisme. Het is een industrie die hard op weg is om de grootste ter wereld te worden en voor miljoenen banen zorgt, ook laaggeschoolde waarvan vooral arme landen profiteren. Ook bezorgt toerisme overheden geld om voorzieningen in stand te houden. Dankzij inkomsten uit toerisme zorgen overheden die waarde aan hun historisch erfgoed hechten, dat binnensteden en monumenten in de hele wereld er fraai bij liggen. Daar profiteren niet alleen de toeristen maar ook de inwoners van.
Maar het is slecht voor gemeenschappen als alles voor toerisme moet wijken. Wat de gevolgen zijn, zie je nu al in Venetië en het Belgische Brugge. Het is veelzeggend wat de Amerikaanse vriend van iemand die ik ken vroeg toen ze door het middeleeuwste stadje liepen: "Hoe laat sluit het hier eigenlijk vanavond?" En toen ik twee jaar geleden in Venetië was, werd ik vanaf de trappen voor het station ongewild meegezogen in een soort vloedgolf van toeristen die richting San-Marcoplein stroomde. Ik wist niet hoe snel ik een zijstraatje moest inslaan. Pas 's avonds, toen de dagjesmensen vertrokken waren, kon ik op mijn gemak slenterend genieten van deze schitterende stad.
Het is niet zo moeilijk om het toerisme te reguleren. Attracties kunnen tijdslots instellen om de bezoekersstroom te spreiden. Steden kunnen een hotelstop instellen - wat voor grote delen van Amsterdam al geldt -, de toeristenbelasting verhogen en kamerverhuur via Airbnb veel strenger reguleren. En vliegtickets kunnen op een normaal niveau worden getild door een einde te maken aan het stiekeme toestoppen van geld aan luchtvaartmaatschappijen, want dat is de reden dat prijzen zo onnatuurlijk laag zijn. Een inwoner van Barcelona zei op een inspraakavond: "Als ze manieren kunnen vinden om toeristen naar onze stad te lokken, dan kunnen ze ook manieren bedenken om ze te ontmoedigen."
