Hongarije heeft een rijke en interessante geschiedenis, met een bijzondere eigen volkscultuur, maar ook veelvuldige buitenlandse overheersing. Van het machtige Habsburgse en het mystieke Ottomaanse Rijk tot het communisme van de Sovjet-Unie: de huidige cultuur is een samensmelting van invloeden. Maak kennis met de Hongaarse cultuur!
Je zou Hongarije met recht een beetje een vreemde eend in de bijt kunnen noemen: qua taal lijkt het land totaal niet op z’n plaats in Centraal-Europa. De Hongaarse taal heeft namelijk geen enkele binding met de Germaanse, Slavische of Romaanse talen die in de landen eromheen wordt gesproken. Het Hongaars behoort tot de Finoegrische talen, die bijvoorbeeld ook in Finland, Estland en rond de Oeral worden gesproken.
Over de grenzen
De gebruiken, tradities en andere cultuuruitingen van Hongarije zijn niet alleen beperkt gebleven tot het land zelf. Zo heeft Hongarije een aantal wereldberoemde muzikanten – denk aan Franz Liszt en Béla Bartók – voortgebracht. Maar ook aardewerk uit het land, dat in de Hongaarse tradities een belangrijke rol speelt, heeft zich verspreid over de wereld. Zo is het Herend Porselein ontzettend populair onder vorstenhuizen over de hele wereld.
Oude tradities: van Pusztaruiters tot klederdracht
Waar veel andere Europese landen, waaronder ons eigen land, aangewezen zijn op musea en culturele festiviteiten om cultureel erfgoed en oude tradities te bewaren voor het nageslacht, zijn er in Hongarije nog plaatsen waar je de volkscultuur nog dagelijks kunt ervaren. Verspreid over het land vind je niet alleen diverse openluchtmusea en museumdorpen, maar ook dorpen waar de oude gebruiken nog onderdeel zijn van het dagelijks leven.
Voorbeelden hiervan zijn de herders op poesta met hun langharige herdershonden en kudden Racka schapen met spiraalvormige hoorns, de Pusztaruiters met hun opvallende kostuums en halsbrekende toeren, de veelzijdige klederdracht en dorpen zoals Hollókő, waar de tijd sinds de 18de eeuw stil heeft lijken te staan. De goed bewaarde bebouwing uit de 17de en 18de eeuw en de in stand gebleven oude tradities hebben dit dorp een verdiende plaats op de Werelderfgoedlijst van UNESCO opgeleverd.
De Hongaarse keuken: eenvoudig lekker
In Nederland kennen we natuurlijk goulash, de vlees- of vissoep of -stoofpot waar Hongarije om bekend staat. Maar de Hongaarse keuken omvat veel meer dan alleen goulash. Bijzonder is vooral de eenvoud van de gerechten, die er desondanks – of juist daarom – voor zorgt dat de traditionele gerechten heerlijk rijk van smaak zijn. Gerookt spek, kaas, schapenkwark en diverse (zoetwater)vissoorten spelen een belangrijke rol in de Hongaarse keuken.
Behalve goulash komen de volgende bekende gerechten en producten uit Hongarije:
- Bepaalde varianten van pilav.
- Fatányéros: spiesjes met gebraden, gemengd vlees.
- Kolbász: een kruidige, droge worst.
- Lángos: een gefrituurde koek van deeg en soms ook aardappelen, die met diverse soorten beleg gegeten wordt. Op het eerste gezicht lijkt dit gerecht op een pizza.
Kunst en architectuur
Hongarije heeft bovendien ontzettend veel te bieden op het gebied van kunst en architectuur. Niet alleen in de steden, maar ook in de meer afgelegen gebieden van het land. We zetten de hoogtepunten op een rij.
Boedapest
De bestuurlijke en culturele hoofdstad van Hongarije bestaat feitelijk uit twee steden – Boeda en Pest – die gescheiden worden door de Donau. Met de vele bezienswaardigheden staat de stad op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De oevers van Boeda worden bijvoorbeeld gedomineerd door de prachtige Burchtheuvel, de Gellértberg en het Vissersbastion, terwijl het Parlementsgebouw, de Sint-Stefanusbasiliek en de Vajdahunyadburcht de aanblik van Pest bepalen. Verder vind je in beide stadscentra prachtige monumenten en beeldhouwkunst, interessante musea en historische winkelstraten. Boeda en Pest staan met elkaar in verbinding via elf bruggen, waarvan de Kettingbrug de bekendste is.
Debrecen
Debrecen is qua inwonersaantal de tweede stad van Hongarije. Maar waar Boedapest tegenwoordig overspoeld wordt door toeristen, is Debrecen nog een verborgen parel. Het historische centrum staat vol met prachtige neoclassicistische en neobarokke gebouwen, vele met kleurrijke gevels. De onbetwiste blikvanger van de stad is de Grote Kerk, waar je overigens ook nog eens een Nederlandse naam zult aantreffen: Michiel de Ruyter. Voor de kerk staat namelijk een monument ter ere van onze zeeheld, die in de 17de eeuw 26 Hongaarse predikanten bevrijdde die in Napels tot galeislaven veroordeeld waren. Ook het Déri Museum is een bezoek waard, met een rijke collectie aan kunstschatten en archeologische vondsten.
Eger
Eger is een stad in het noorden van Hongarije, en ligt tussen het Mátragebergte en het Bükkgebergte. In en om deze stad vind je diverse thermale baden, waar jaarlijks vele toeristen uit binnen- en buitenland komen om even lekker tot rust te komen. Verder staat de stad bekend om de historische gebouwen, de burcht en een van de bekendste wijnen van Hongarije: egri bikavér (Stierenbloed van Eger).
Pécs
De stad Pécs staat vooral bekend om de porseleinindustrie, de vroegchristelijke begraafplaats van de stad en de vele musea.
Andere prachtige voorbeelden van architectuur in Hongarije:
- De burcht van Sümeg.
- De kasteelruïne van Szigliget.
- Het kasteel van Diósgyor.
- De benedictijnenabdij van Pannonhalma.
- Het schiereiland Tihany, met het gelijknamige historische dorp, in het Balatonmeer.
