Weinig gebieden in Engeland hebben zo’n rijke geschiedenis als Yorkshire. Epische veldslagen, religieuze ontwikkelingen, industriële doorbraken en culturele invloeden: in Yorkshire komen al deze aspecten samen en maken de streek tot een van de meest interessante en afwisselende regio’s van Engeland.
Het Britse graafschap Yorkshire biedt daarmee een prachtige combinatie van natuur, cultuur en historie. Door deze gevarieerde en unieke combinatie van factoren is het graafschap bijzonder populair onder wandelaars en fietsers: door de regio lopen dan ook verschillende uitgezette fietsroutes die je langs de mooiste plekken leiden.
Natuur
Als we het hebben over Yorkshire, dan denken we al heel snel aan de Yorkshire Dales. Niet onterecht: dit prachtige gebied behoort tot de mooiste plekken van Engeland. Niet voor niets staat het gelijknamige nationale park al tientallen jaren op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Steile kliffen, glooiende heuvels en diepe dalen domineren de Dales. De smalle stroompjes en brede rivieren storten op verschillende plaatsen meters naar beneden bij indrukwekkende watervallen. En verborgen in de schilderachtige valleien herinneren de (ruïnes van) kastelen aan de roerige geschiedenis van dit nu zo rustige gebied. De streek heeft een eigen, kenmerkende architectuur: de gebouwen bestaan hier uit grote, oneffen stenen en het landschap wordt doorkruist door lage stapelmuurtjes die het heuvellandschap een bijzondere en authentieke uitstraling geven.
En komt het gebied je bekend voor? Dan heb je dit ongetwijfeld weleens op televisie gezien: de Yorkshire Dales vormen al decennialang het decor voor diverse film- en televisieopnamen. Dit komt ook door de historische stoomtreinen die – vaak over historische spoorbruggen – door het landschap kruisen.
Een bijzonder deel van de Yorkshire Dales is Nidderdale, een vallei in het stroomgebied van de rivier Nidd die de beschermde status ‘Area of Outstanding Natural Beauty’ heeft gekregen. Dit gebied staat vooral bekend om de vele stuwmeren.
Minstens zo mooi zijn de North York Moors. Dit landschap strekt zich uit van de Yorkshire Dales tot aan de kust en bestaat uit heuvelgebieden, hoogvlaktes, graslanden en bos- en heidegebieden. Maar het gebied staat vooral bekend om de vele archeologische locaties: er zijn er ruim 12.000 te vinden, waarvan er zo’n 700 als beschermd erfgoed zijn aangemerkt.
In West Yorkshire liggen ook uitgestrekte heidegebieden, waarvan Ilkley Moor waarschijnlijk het bekendste is. Dit komt niet alleen door een van de opmerkelijkste UFO-meldingen uit de geschiedenis van Engeland, maar vooral ook door de imposante rotsformaties die een bijzonder contrast vormen met het heidelandschap.
Erfgoed in Yorkshire
De veelzijdige geschiedenis van het graafschap heeft overal in het landschap sporen nagelaten. Vooral de vele kasteelruïnes herinneren aan de conflicten die zich in het ogenschijnlijk vreedzame landschap hebben afgespeeld. De mooiste ruïnes om te bezoeken, zijn:
• Knaresborough Castle
• Richmond Castle
• Scarborough Castle
• York Castle en Clifford's Tower
• Conisbrough Castle
• Spofforth Castle
Maar er zijn natuurlijk ook kastelen die de tand des tijds wel in z’n geheel hebben doorstaan. Een mooi voorbeeld is Castle Howard. Feitelijk is dit imposante landhuis geen echt kasteel, maar in Engeland worden ook landhuizen als kasteel aangemerkt als ze op de plek van een vroeger kasteel gebouwd zijn.
Wel een echt kasteel is het indrukwekkende en zeer goed bewaard gebleven Skipton Castle. Het is onvoorstelbaar dat dit bouwwerk al meer dan 900 jaar oud is. Door de goede staat waarin het kasteel verkeert, is dit een van de belangrijkste historische trekpleisters van Yorkshire.
Ook Bolton Castle is goed bewaard gebleven. Dit kasteel is enkele eeuwen later gebouwd dan Skipton Castle en het verschil in bouwstijlen tussen deze twee periodes is goed te zien. Bolton Castle is een vierkant bouwwerk, met op elke hoek een – eveneens vierkante – toren.
Religieus erfgoed: parochiekerken, kathedralen en ruïnes
Overal in het graafschap vind je bijzonder religieus erfgoed. Van aandoenlijke parochiekerken in de kleine dorpjes, tot gigantische kathedralen in de steden en ruïnes van kloosters en abdijen. Henry VIII liet tijdens zijn kerkhervormingen veel kloosterorden ontbinden, een gebeurtenis die bekend zou komen te staan als de ‘Dissolution of the Monasteries’. De verschillende ruïnes van kloosters en abdijen, bijvoorbeeld Whitby en Bolton, zijn de trieste herinneringen aan deze geschiedenis.
Het bekendste religieuze bouwwerk van Yorkshire is wel de kathedraal van York, meestal York Minster genoemd. Het is de zetel van het aartsbisdom York en een van de belangrijkste kerken van Engeland. Na de Dom van Keulen is het tevens de grootste gotische kathedraal van Europa.
Aan de Aire en het Leeds and Liverpool Canal ligt het bijzondere dorp Saltaire. Dit modeldorp is gebouwd in opdracht van de industrieel Sir Titus Salt, die hier zijn textielfabriek had. Hij liet het dorp hier bouwen om betere leefomstandigheden te creëren voor zijn medewerkers, een streven dat uiteindelijk leidde tot een dorp met stevig gebouwde, ruime woningen en tal van sociale voorzieningen. De bijzondere bouwstijl van zowel de fabriek als het dorp, gecombineerd met de bijzondere ontstaansgeschiedenis, hebben ertoe geleid dat het volledige dorp is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Bij een bezoek aan Yorkshire mag je ook het stadje Pateley Bridge niet vergeten. In dit kleine plaatsje, midden in natuurreservaat Nidderdale, vind je namelijk de oudste snoepwinkel van Engeland.
In Yorkshire vind je daarnaast veel musea die je vertellen over de gevarieerde geschiedenis van de regio. Een paar aanraders zijn:
• Beck Isle Museum
• National Railway Museum
• Nidderdale Museum
• Yorkshire Museum
De mooiste steden
York, de stad waar het graafschap naar genoemd is, behoort tot de mooiste steden van Engeland. Het historische centrum is zeer goed bewaard gebleven, met nog grote delen van de stadsmuur en -poorten intact, het vele religieuze erfgoed en de monumentale overheidsgebouwen. Een absolute aanrader is The Shambles, een oud en smal straatje met overhangende houten gevels. Je waant je in de Middeleeuwen!
Een belangrijke stad in de regio is Kingston upon Hull, veelal Hull genoemd. Met de ligging aan de monding van de Hull River en het estuarium van de Humber is de stad van oudsher een belangrijke handels- en vissersstad. Oude woningen in het centrum en verschillende warenhuizen herinneren nog aan deze functie, maar Kingston upon Hull staat tegenwoordig vooral bekend om zijn vele musea.
Het afwisselende Leeds is sinds de Industriële Revolutie een belangrijke stad in dit deel van Engeland. Waar de welvaart in die periode vooral kwam van de handel en productie van wol, ijzer en papier, is de stad nu een modern financieel centrum. Het is na Londen een van de weinige Britse steden met moderne hoogbouw. Het centrum is dan ook een bijzondere samensmelting van historische en hedendaagse architectuur.
Andere steden die een bezoekje waard zijn:
• Hebden Bridge: een rustig plattelandsstadje, waar de tijd stil lijkt te staan. Je kunt hier heerlijk door de smalle historische straatjes slenteren of genieten van de prachtige omgeving.
• Knaresborough: een kuuroord met verschillende grotten, (religieuze) bezienswaardigheden, maar vooral een prachtige ligging aan de rivier Nidd in natuurreservaat Nidderdale.
• Whitby: deze kustplaats is een geliefde badplaats bij toeristen uit binnen- en buitenland. Een van de trekpleisters is de replica van de HMS Endeavour, het schip van de beroemde ontdekkingsreiziger James Cook. Ook het Dracula Museum trekt jaarlijks veel bezoekers.
Er is veel te zien in Yorkshire en er zijn veel manieren om deze afwisselende regio te ontdekken. Met de fiets kun je het landschap op je eigen tempo ervaren en volop genieten van de prachtige natuur en de gezellige plaatsen die hier te vinden zijn.
