Het goede nieuws voor 2023 over psychiatrie
Dokters kunnen veel, maar het kan bijna altijd beter. Vijf medisch specialisten doen onderzoek naar nieuwe behandelingen. We vroegen hen naar welke ontwikkelingen zij uitkijken in 2023. Dit keer: Christiaan Vinkers, psychiater en hoogleraar Stress en Veerkracht aan Amsterdam UMC. Zijn meest recente boek is 'In de ban van burn-out'.
In een wereld die bol staat van de stressvolle ontwikkelingen – energietekort, klimaatcrisis, groeiende armoede – heeft psychiater Christiaan Vinkers een relativerende boodschap: “Stress is al bij ons zolang we leven. Ook vroeger was er ellende: oorlog, honger, ziekte. Er overleden veel meer kinderen dan nu en mensen hadden minder ruimte om zichzelf te ontplooien. Dat leverde net zo goed stress op.”
'Te veel en te vaak stress ontregelt lichaam én geest'
Bovendien, zegt hij: “Een stressvrij leven – lees: een leven zonder uitdagingen en prikkels – is oersaai en leidt tot meer eenzaamheid, somberheid, overgewicht en diabetes.” Maar te veel en te vaak stress ontregelt lichaam én geest. Niet alleen depressie en angst hangen samen met stress, maar ook hart- en vaatziekten en een slecht functionerend immuunsysteem.
Vinkers: “Gelukkig is daar iets aan te doen, als tenminste alle artsen stress betrekken in hun analyse en behandeling van patiënten. Want stress zit niet alleen tussen je oren, maar in je hele lichaam, en heeft invloed op je geestelijke én lichamelijke gezondheid.”
Lichamelijke ziekten aanpakken door jeugdtrauma te behandelen
Een voorbeeld hiervan is jeugdtrauma als gevolg van stressvolle gebeurtenissen in iemands jeugd. Vinkers: “We spreken van jeugdtrauma bij fysiek en emotioneel misbruik, mishandeling en/of verwaarlozing vóór het 18e jaar. Dat komt helaas vaak voor. Jeugdtrauma verhoogt levenslang de kwetsbaarheid voor allerlei lichamelijke en psychische ziekten, zoals obesitas en hart- en vaatziekten, maar ook neurologische aandoeningen (zoals een herseninfarct en hersenletsel, red.). Daarom zou het logisch zijn om ook lichamelijke ziekten aan te pakken door op volwassen leeftijd nog jeugdtrauma te behandelen – een totaal nieuw inzicht.”
Onderzoek naar verband jeugdtrauma en depressie
Zelf doet Vinkers onderzoek naar het verband tussen jeugdtrauma en depressie. “Jeugdtrauma geeft levenslang een verhoogde kans op depressie, zelfs bij 65-plussers. We onderzoeken nu in zogeheten RESET-studies of we jeugdtrauma op volwassen leeftijd nog kunnen aanpakken met biologische en psychologische interventies, om zo mensen sneller van hun depressie af te helpen. Uiteindelijk kan dit leiden tot nieuwe behandelingen op maat, en dat hebben mensen nodig. Want iedereen raakt ontregeld op zijn eigen manier.”
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine januari 2023. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!
