Kan een zelfhulpboek uitkomst bieden?

Steeds meer mensen gaan zelf op zoek naar hulp voor hun problemen; of dat nu fysieke ongemakken of psychische kwalen zijn. Logisch ook, want een boek is nog altijd goedkoper dan een consult bij een psycholoog. Bovendien kan je je met je boek terugtrekken.

Wie koopt ze?

Mensen die zelfhulpboeken kopen zijn niet chronisch ongelukkig of mentaal gestoord, verre van. Het zijn mensen die graag lezen, die nadenken over zichzelf en hun relaties. Over het algemeen zijn lezers van zelfhulpboeken vrij tevreden met hun leven.

Het zijn zoekende mensen: ze zijn nieuwsgierig en ze streven actief hun geluk na. Ze gebruiken de boeken om beter te worden en hun leven te beheersen. Vaak zien ze de verbanden tussen relaties, gedachten en handelingen erg helder.

Kwaliteit 

Er zijn ontelbaar veel zelfhulpboeken op de markt, maar ze zijn niet allemaal van dezelfde kwaliteit. Hoe weet u of uw boek een goed boek is? Een goed zelfhulpboek verplicht u tijd te nemen om stil te staan bij uw eigen situatie. Het geeft uw inzicht in die situatie en de mogelijkheid om uzelf te 'genezen'.

Een zelfhulpboek moet vertrekken vanuit het leven zelf en moet geschreven zijn door ervaringsdeskundigen. Uit de lucht gegrepen peptalk helpt niemand.

Daarom is het ook goed als een boek veel voorbeelden bevat. Die zijn belangrijker dan de adviezen van coaches of therapeuten. Als een lezer ziet hoe anderen de dingen hebben aangepakt, en welk resultaat ze daarbij geboekt hebben, kan hij daar kracht uit putten.

Verder geeft een goed zelfhulpboek de lezer de kans om weer controle te krijgen over de situatie. Alleen al door een boek te kopen, door te kiezen tussen verschillende titels, komt de lezer uit zijn slachtofferrol. Die lijn moet het boek doortrekken.

Effect?

Er zijn maar weinig wetenschappelijke gegevens over de effecten van zelfhulpboeken. Het lijkt erop dat ze helpen, maar veel hangt af van het boek zelf.

De auteurs die focussen op persoonlijke onafhankelijkheid, tolerantie, zelfontwikkeling, innerlijke rust en vertrouwen in de eigen intuïtie kunnen het geluk van de lezer vergroten.

In ieder geval bieden zelfhulpboeken een inspirerend antigif tegen het gevoel van hulpeloosheid, dat ons vaak is aangeleerd. Als een boek iemand kan doen geloven dat hij echt uit de put kan komen, is het helingsproces al begonnen.

Gebakken lucht

Pas op! Er zijn ook zelfhulpboeken die gebakken lucht verkopen. Zo schrijven verschillende auteurs dat zelfbevestiging u van uw negatieve zelfbeeld zal afhelpen. Als u uzelf maar lang genoeg vertelt hoe goed u bent, zult u zich vanzelf beter gaan voelen, is het idee.

Wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat dat niet klopt. Uw zelfbeeld is de som van jarenlange interacties met ander mensen. Die wist u niet zomaar uit.

Ook boeken die schrijven dat u gewoon uw doel moet visualiseren en dat de rest wel zal volgen, kunt u beter mijden. Optimisme is immers niet genoeg. U kunt wel geloven dat u uw doel kan bereiken, maar u moet ook nog de kracht hebben om de obstakels die op uw pad komen te overwinnen.