Goed nieuws over psychische aandoeningen

Esther van Fenema (47) is psychiater in het Leids Universitair Medisch ­Centrum (LUMC) en onder ­andere gespecialiseerd in ouderenpsychiatrie. Ze is een van de initiatief­nemers van het jaarlijkse Depressiegala en was nauw betrokken bij de landelijke publiekscampagne van het ministerie van VWS over het herkennen van depressie.

Betere diagnose en behandeling van depressie bij ouderen

Esther van Fenema: “Als je een depressie hebt, ben je vooral heel somber, denken veel mensen. Maar zo duidelijk is het niet altijd. Depressieve ouderen kunnen het vaak niet meer opbrengen om de deur uit te gaan. Of ze hebben geheugenproblemen. Of ze zijn heel moe. Zaken waarvan de omgeving vaak gelooft dat die ‘gewoon’ bij ouderdom of ziekten horen. Het gevolg is dat depressieve klachten bij ouderen lang niet altijd worden herkend. Om daar verandering in te brengen, geven we als ouderen­psychiaters veel bijscholing aan huisartsen en verpleeghuisartsen. Trek vooral ook zelf aan de bel als je je somber voelt. Want een depressie hoort er nooit bij, hoe oud je ook bent.”

Voordeel voor de patiënt: vroegere opsporing van depressie.

Meer aandacht voor alcoholproblemen bij 55plussers

Esther van Fenema: “21,2 procent van de mensen tussen 55 en de 70 jaar drinkt matig, 6,7 procent overmatig, aldus het Trimbosinstituut. Dat is veel meer dan bij 23- tot 54-jarigen (respectievelijk 13,7 en 3,8 procent, red.). Als je ouder wordt, gaat je lichaam alcohol steeds slechter verdragen, waardoor er sneller schade optreedt. Bovendien vergroot alcohol de kans op stemmings- en angstklachten en geheugenproblemen. Van roken weet iedereen inmiddels hoe slecht het is. Ik hoop dat over tien jaar hetzelfde geldt voor alcohol.”

Voordeel voor de patiënt: 55-plussers zijn zich meer bewust van de nadelige gevolgen van alcohol.

Onderzoek naar effecten van psychische klachten op lichamelijke gezondheid

Esther van Fenema: “Als je langere tijd somber, gestrest of angstig bent, blijft je lichaam alsmaar in een ongezonde toestand vastzitten. Met bijvoorbeeld hartkloppingen, hoofdpijn, slapeloosheid, vermoeidheid en concentratieproblemen tot gevolg. Op de lange duur zorgt dat voor een slijtageslag. Onder andere de bloeddruk en hartslag stijgen en de afweer verslechtert, waardoor je bijvoorbeeld meer kans loopt op hart en vaatziekten. Lang was hier weinig aandacht voor, maar daar komt nu gelukkig verandering in. Zo heeft de Hartstichting geld uitgetrokken om te laten onderzoeken hoe psychische klachten het risico op bepaalde hartziekten beïnvloeden, en of daarbij belangrijke verschillen zijn tussen mannen en vrouwen.”

Voordeel voor de patiënt: mensen met psychische klachten worden lichamelijk beter in de gaten gehouden.

Tip van Esther van Fenema

”Wees je ervan bewust dat je leefstijl niet alleen invloed heeft op je lichamelijke, maar ook op je geestelijke gezondheid. Minder drinken, gezond eten en voldoende bewegen kunnen heel goed helpen om lichte of matige depressieve klachten te verminderen of zelfs te voorkomen.”