Belastingen
De executeur heeft bij de afwikkeling van een nalatenschap een belangrijke en tegelijk wat ondankbare taak. Hij moet en mag veel, maar krijgt als beloning vaak slechts een fooitje.
Wie wordt de executeur?
Bij echtparen is de langstlevende meestal degene die de nalatenschap afhandelt. Hij of zij is immers het best op de hoogte van de financiële zaken van de overledene. Overlijdt een weduwe of weduwnaar, dan neemt vaak een zoon of dochter deze taak op zich. De erfgenamen samen kunnen deze broer of zus dan een volmacht geven om namens hen de erfenis te beheren. Dat kan goed uitpakken, maar het kan ook het begin zijn van geruzie.
[[adsense]]
Dat laatste kunt u uw nabestaanden besparen door zelf in uw testament een executeur te benoemen. Een kind of familielid, een vriend of kennis, liefst iemand die goed kan organiseren en zowel met cijfers als met mensen overweg kan. Bij grotere erfenissen is een professional te overwegen, zoals een notaris, advocaat, accountant of een andere (financieel) specialist. Het is ook toegestaan verschillende mensen aan te wijzen, ieder met hun eigen taken, al naar gelang hun expertise.
Benoeming per testament
Het handigst is iemand te benoemen die een generatie jonger is dan uzelf, om de kans te vergroten dat de executeur u overleeft. Het is sowieso raadzaam een tweede executeur aan te wijzen, voor het geval de persoon van uw eerste keuze zijn rol niet kan (of wil) vervullen.
Hebt u de juiste persoon op het oog? Dan is het wel zo netjes deze kandidaat te vragen of hij die taak ziet zitten. Zo ja, dan moet u hem of haar in uw testament benoemen tot executeur. Alleen dan staat vast dat deze persoon de taak toebedeeld krijgt.
Let op! Tot 2003 kon een executeur nog worden aangewezen in een codicil. Deze benoemingen per codicil van vóór 2003 blijven nog wel geldig.
Na het overlijden vraagt de notaris de beoogde executeur of hij zijn taak aanvaardt. Vervolgens maakt de notaris een ‘akte van erfrecht en executele’ op. Daarin staat wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is de nalatenschap te beheren en af te wikkelen. De executeur kan aan de slag.
[[image file="2012-01/button-twitter_1.png" align="center" ]]
Meer of minder bevoegdheden
Iemand die een executeur benoemt om zijn nalatenschap te regelen, mag zelf weten hoeveel bevoegdheden hij de executeur geeft. Globaal zijn er drie mogelijkheden, aangeduid met 1, 2 en 3 sterren. De executeur moet altijd het testament volgen.
De begrafenisexecuteur
Verzorgt uitsluitend de uitvaart van de overledene. Met het afwikkelen van de erfenis heeft de begrafenisexecuteur niets te maken.
De beheersexecuteur
Deze vorm komt het meest voor. Ook executeurs die zijn benoemd door middel van een codicil van voor 2003 gelden als beheersexecuteur. De beheersexecuteur wikkelt de erfenis af in samenspraak met de (andere)erfgenamen. Hiervoor krijgt hij het beheer over de nalatenschap. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen, maar mag meestal niet in zijn eentje beslissingen nemen over de verkoop en de verdeling van inboedelgoederen of het huis. Dat mag alleen als dat nodig is voor het betalen van schulden.
De executeur maakt een overzicht van de bezittingen en schulden, betaalt alle rekeningen en ontvangt de tegoeden. Hij zegt abonnementen en lidmaatschappen op en neemt het voortouw bij het leegruimen van de woning. De executeur moet legaten afgeven zoals dat in het testament van de erflater is bepaald (bijvoorbeeld een schilderij aan een kunstminnende neef en een sieraad aan een kleindochter). De uitkering van legaten in geld hoeft doorgaans pas na zes maanden te gebeuren. Blijven er goederen over die niemand wil hebben, dan verkoopt de executeur delen van de inboedel. Vervolgens betaalt de executeur de schulden af, waaronder de belastingen. Is er een eigen huis in het spel, dan biedt de executeur dit te koop aan in nauw overleg met de (overige) erfgenamen.
Bij sommige taken heeft de executeur hulp nodig. Denk aan de taxatie van een huis, kunst of antiek, de veiling van inboedelgoederen, het laten leegruimen van de woning door een gespecialiseerd bedrijf of ondersteuning door een notaris of andere deskundige. Ook deze kosten mag hij uit de nalatenschap betalen. Nu is de executeur verplicht voor alle erfgenamen en legatarissen de aangifte erfbelasting te verzorgen. Ook hierbij mag hij hulp inschakelen.
Vervolgens moet hij wachten op de aanslag erfbelasting; dat kan lang duren, vaak wel tot een jaar na het overlijden. Pas na de betaling van de erfbelasting ontvangen de erfgenamen en legatarissen ieder hun deel. De executeur kan de bankrekening van de overledene opheffen. Tot slot verantwoordt de executeur zijn werk in een verklaring van rekening en verantwoording.
Executeur en afwikkelingsbewindvoerder
Deze 3-sterren-executeur heeft dezelfde taken en bevoegdheden als de beheersexecuteur, maar is daarnaast ook bewindvoerder. Dat geeft hem extra bevoegdheden. Zo hoeft hij niet met de erfgenamen te overleggen, maar kan hij volledig zelfstandig beslissingen nemen. Ook de 3-sterren-executeur moet rekening en verantwoording afleggen.
Beloningen en belastingen
De beloning van de executeur is wettelijk 1 procent van de waarde van de bezittingen in de nalatenschap. De erflater kan hier in zijn testament van afwijken en een vast bedrag of uurtarief toekennen. De executeur moet zijn beloning voor de belasting als inkomsten opgeven. U kunt de executeur belasting besparen door in uw testament te zetten dat hij of zij geen beloning krijgt, maar een legaat ter grootte van een bepaald geldbedrag. De executeur hoeft hierover dan geen inkomstenbelasting te betalen.
[[image file="2012-01/button-twitter_1.png" align="center" ]]
