Wie AOW ontvangt en een partner heeft die nog geen 65 is, krijgt soms een toeslag. Maar wat gebeurt er met die toeslag als het pensioen van de partner wordt afgekocht?
We kregen de vraag van een lezer die zelf met pensioen is en zijn vrouw nog niet. Van haar werden twee pensioenen afgekocht. De briefschrijver was bang dat hij daarom op zijn AOW-toeslag zou worden gekort. In het novembernummer van Plus hebben we daar in de rubriek ‘Geldkwesties’ aandacht aan besteed.
Advies van de ANBO: teken bezwaar aan
Ouderenbond ANBO stelt dat er niet moet worden gekort op de AOW-toeslag. De afkoop is een incidentele, eenmalige uitkering die door ‘maandelijkse opbouw’ tot stand is gekomen. Dat geld is ingelegd vóórdat het AOW-pensioen van de oudere partner is ingegaan. Wie een uitkering uit de Algemene Nabestaandenwet (ANW) krijgt, wordt in zo’n geval ook niet gekort.
Dus waarom zou dat bij een AOW-toeslag anders zijn? Mocht de SVB (Sociale Verzekeringsbank) toch korten, dan heeft het volgens de bond zin om bezwaar te maken. Levert dat niets op, stap dan naar de rechter. De ANBO zou graag zien dat meer mensen dat doen, zodat er jurisprudentie komt, en hopelijk een definitieve beslissing. De Plus-redactie ontving een tip dat bezwaar bij een SVB-kantoor in Deventer tot succes zou hebben geleid. Maar andere lezers kregen bij de SVB nul op het rekest.
Standpunt van de SVB: wij korten terecht
Twistpunt tussen ANBO en SVB is het begrip ‘opbouw’. Volgens de ANBO is bij een afgekocht pensioen wél sprake van opbouw, volgens de SVB niet. “Een afgekocht pensioen valt niet onder deze vrijstelling, omdat de afkoop – anders dan bijvoorbeeld een eindejaarsuitkering – niet door maandelijkse opbouw tot stand komt. Bij een eindejaarsuitkering staat de aanspraak op de uitkering en de hoogte daarvan vast. Hij kan worden uitgerekend door de maandelijkse reservering van het loon te vermenigvuldigen met het aantal maanden waarin is opgebouwd. Er is bovendien sprake van een duidelijk aanwijsbare periode. Voor pensioenopbouw wordt maandelijks premie ingelegd. Uit die maandelijkse inleg kan niet worden afgeleid hoe hoog het pensioen zal worden. De hoogte is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de levensverwachting, de duur van deelname aan het pensioenfonds, het genoten loon en de waarde van de betaalde premies”, stelt een woordvoerder van de SVB.
De SVB vindt daarom dat er geen sprake is van opbouw, maar ziet de pensioenafkoop als een incidentele betaling. En zo’n betaling heeft invloed op de AOW-toeslag. Bovendien stelt de SVB dat er inmiddels rechtszaken zijn gevoerd: zeven stuks. In zes van deze zaken heeft de rechter de SVB in het gelijk gesteld, in de zevende loopt nog een hoger beroep.
Een afkoopsom ziet de SVB als inkomen. Het bedrag van de afkoopsom wordt in de maand van uitbetaling gekort op de toeslag op het AOW-pensioen. Dat is en blijft de lijn van de SVB. Dus stel dat iemand per februari 2014 een volledig AOW-pensioen en een volledige toeslag ontvangt voor zijn jongere partner van 55 jaar. Wanneer de partner in maart 2014 een afkoopsom van zijn of haar pensioen ontvangt van €450, wordt er in maart 2014 €450 gekort op de AOW-toeslag.
Oplossing: pensioen later afkopen
Een fonds kan zelf beslissen tot afkoop over te gaan. Wanneer de deelname is gestopt vóór 2007, kunnen deelnemers nog bezwaar maken tegen afkoop, maar daarna is die beslissing aan het pensioenfonds. Dit geldt voor een ‘klein pensioen’ (de grens in 2014 is een waarde lager dan €458,06) en de afkoop mag pas plaatsvinden twee jaar nadat de deelname is gestopt. Daarna moet het fonds u binnen een half jaar informeren over de afkoop en deze uitvoeren. Verder hebben de fondsen min of meer vrij spel.
De afkoop van een klein pensioen is dus géén recht. Hoeveel van die kleine pensioenen er zijn, is niet bekend, maar waarschijnlijk gaat het om honderdduizenden. Want iedereen die ooit kort of tijdelijk heeft gewerkt, bouwt een kleiner pensioen op.
Over de afkoop van zo’n pensioen moet u inkomstenbelasting betalen en het kan van invloed zijn op uw huur- en zorgtoeslag. Het advies is daarom om deze situaties te voorkomen en een pensioen niet af te laten kopen, of pas als de AOW van de jongere partner is ingegaan. Dan is er namelijk geen sprake meer van AOW-toeslag. Niet ieder pensioenfonds wil hieraan meewerken, maar proberen kan geen kwaad. Informeer bij uw eigen pensioenfonds(en) naar de mogelijkheden.
