Mag de fiscus bij de controle van privégebruik auto gebruik maken van automatische nummerplaatherkenning; inbreuk op de privacy?

Getty Images

Ik rijd in een auto van de zaak en sinds 2015 houd ik een kilometeradministratie bij omdat ik de bijtelling voor deze auto wil voorkomen. Volgens deze kilometeradministratie heb ik minder dan 500 km privé in mijn auto gereden. De fiscus is het hier echter niet mee eens en heeft mijn aangifte gecorrigeerd. Op basis van hun gegevens zou mijn administratie niet kloppen. Ik begrijp dat ze bij hun controle gebruik hebben gemaakt van camera’s die werken met automatische nummerplaatherkenning. Mogen zij dit zo maar doen?

Als u in een auto ‘van de zaak’ rijdt, geldt voor u de regeling privégebruik auto van de werkgever. Dit brengt met zich mee dat uw werkgever een bedrag bij uw loon moet tellen, omdat u voordeel heeft van dit privégebruik. Deze bijtelling bedraagt in de meeste gevallen 25% van de catalogusprijs van de auto. Als u uw werkgever een vergoeding voor het privégebruik van de auto betaalt, wordt de bijtelling hiermee verminderd.

Er vindt geen bijtelling plaats als een belastingplichtige met deze auto minder dan 500 kilometers privé rijdt. Hij/zij moet dit echter wel overtuigend kunnen bewijzen. Het is gebruikelijk dat belastingplichtige (werknemer) hiervoor een kilometeradministratie (rittenregistratie) bijhoudt. Als de belastingdienst twijfelt aan de juistheid van deze administratie of soms ook als steekproefsgewijs controle wordt uitgevoerd, maken zij onder andere gebruik van foto’s die zijn gemaakt met camera’s van de KLPD met Automatic Number Plate Recognition (ANPR).
Of het gebruik van deze informatie die met behulp van ANPR-camera’s is gemaakt wettelijk is toegestaan, staat ter discussie. Een belastingplichtige heeft dit voorgelegd aan de rechter. De Rechtbank Den Haag en het Gerechtshof Den Haag hebben in deze zaak inmiddels geconcludeerd dat het gebruik van dit soort gegevens wel is toegestaan. Belanghebbende was het niet eens met deze beslissing en heeft de zaak nu voortgezet in een procedure bij de Hoge Raad.

Voordat de Hoge Raad uitspraak doet, verschijnt er altijd eerst een conclusie van de Advocaat-Generaal. Anders dan de Rechtbank en het Hof heeft deze in zijn conclusie aangegeven dat het gebruik maken van de ANPR-gegevens een inmenging is op de persoonlijke levenssfeer van de betrokken belastingplichtige. De reden hiervan is dat de waarnemingen door de camera’s permanent en systematisch worden vastgelegd. Hiervan mag alleen gebruik gemaakt worden als daarvoor een wettelijke grondslag aanwezig is. Volgens Advocaat-Generaal Niessen ontbreekt deze.

Hoewel de Hoge Raad vaak het standpunt van de Advocaat-Generaal volgt, is dit niet altijd het geval. Het blijft dus nog even spannend, maar als het eindoordeel van de Hoge Raad gelijk zal zijn aan dat van de Advocaat-Generaal, dan mag de inspecteur geen gebruik meer maken van deze gegevens en zal belastingplichtige in het gelijk worden gesteld. Ook zal de fiscus in het vervolg op een andere manier kilometeradministraties/rittenregistraties moeten gaan controleren.

Ook al is er nog geen definitief standpunt door de Hoge Raad ingenomen, zou ik u adviseren om toch alvast bezwaar aan te tekenen en u op deze procedure te beroepen.

Nicole Goud
Getty Images
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist met jarenlange ervaring in onder meer de belastingadvieswereld (sinds 1987). Ook heeft zij een aantal jaren gewerkt als auteur en ontwikkelaar van lesmateriaal bij een opleidingsbedrijf voor de financiële dienstverlening. Op dit moment gebruikt zij haar kennis en ervaring bij de professionele afwikkeling van nalatenschappen en als juridisch/fiscaal adviseur binnen haar eigen bedrijf Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu).
Auteur